ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURUSU NASIL YAPILIR? / Av. Burcu Çinçik

1.Uluslararası Korumanın Tanımı
Milletlerin arasında çok yönlü ilişkilerle ilgili olana uluslararası denir. Çeşitli milletlerle birlikte yapılana uluslararası denir. Can güvenliği tehlike de olduğu düşünülen bir kimseyi saldırılardan korumak üzere görevlendirilmiş kişiye koruma denir. Bir kimseyi veya bir şeyi dış etkilerden, tehlikelerden, zor bir durumdan uzak tutmak, muhafaza etmeye korumak denir.
Uygulama da kişi kendi devletinde hakkını korumaması veya koruyamaması durumunda, kişinin gittiği başka ülkeden koruma talep etmesine uluslararası koruma denir.
2. Uluslararası Koruma Başvurunun Hukuki Dayanağı
Uluslararası korumanın hukuki dayanağı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununu olmaktadır.
3. Uluslararası Koruma Başvurusunun Şartları
Uluslararası koruma başvurusunun bazı şartları gerekmektedir. Bunlardan birinci ve en önemlisi kişinin kendi ülkesinin de korunamaz duruma gelmiş olması gerekmektedir. İkincisi kişi kendi ülkesinde ölümle cezalandırılmış, kişi kendi ülkesinde işkenceye maruz kalmış olması, kendi ülkesinde iç savaş tehlikesi altında vb. durumlarda kişi uluslararası koruma başvurusunda bulunabilir. Üçüncüsü kişinin kendi ülkesinden haklı bir sebebe dayanarak kaçması gerekmektedir.
4. Uluslararası Koruma Başvurusu Nereye Yapılır
Uygulama da uluslararası koruma başvurusu ülkenin içindeyse il göç müdürlüklerine yapılır. Burada ki il göç müdürlükleri, valiliğin içerisinde olandır.
Keza sınır kapısından giriş yapanlar vb. o anda kolluk birimlerine uluslararası koruma başvurusu istediklerini belirtmeleri gerekmektedir. Kişilerin bu talepleri kayıt altına alınır.
5. Uluslararası Koruma Başvurusu İçin Gerekli Evraklar
Uluslararası koruma başvurusu için bazı evraklar gerekmektedir. Bunlar uluslararası koruma başvurusu isteyen kişinin kimlik fotokopisi veya kimlik bilgileri icap eder. Akabinde kişinin daha önce ikamet ettiği ülkeyi terk etme sebebi, terkten sonra uluslararası koruma talep etmesine neden olan olay, Türkiye’ye nasıl ve nerde girdiği, kişi Türkiye den önce başka ülkeden uluslararası korumadan yararlanmış mı? Eğer yararlanmışsa buna dair belgeler vb. sunamı lazımdır. Evrakların tamamlanmasından sonra kişiye mülakatın ne zaman yapacağı hakkında bilgi verilir.
6. Uluslararası Koruma Başvurusu Nasıl Yapılır
Uluslararası koruma başvurusu iki şekilde yapılır. Birincisi kişi valiliklerin içinde bulunan il göç idaresine bizzat başvuru yapabilir. İkincisi avukat aracılığıyla başvuru yapabilir. Her iki başvuru da dilekçeyle yapılmaktadır. Dilekçeye ek olarak yukarıda bahsettiğim evraklar eklenir. Uluslararası koruma başvurusu yapan kişi kendisiyle birlikte aile bireyleri için de başvuru yapabilir.

7. Uluslararası Koruma Mülakatı
Uluslararası koruma başvurusundan sonra, uluslararası koruma mülakatı yapılmaktadır. Bu mülakatın, başvurudan otuz gün içerisinde yapılması icap eder. Mülakata avukatta girebilir. Çocukların mülakatın da çocuk gelişimci, sosyolog, psikolog vb. eşlik edebilir.
Mülakat sonucun da kişiye uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi verilir.
8. Uluslararası Koruma Başvurusundan Sonra Bekleme Süresi
Uluslararası koruma başvurusundan sonra bekleme süresi olmaktadır. Bu süre en geç altı ay olmaktadır. Süreç uzarsa o zaman başvuru sahibine başvurunun neden uzaması hakkında bilgi verilir. Verilen karar ilgili kişilere bildirilir. Verilen karar tüm aile bireyleri için geçerli olmaktadır.
9.Uluslararası Koruma Başvurusunun Reddi
Uluslararası koruma başvurusu ret edile bilinir. Birincisi somut olayda uluslararası koruma başvurusunu yapan kişi, tehlike altında olduğunu kanıtlayamazsa o zaman başvurusu kabul edilmez. İkincisi uluslararası koruma başvurusu yapan kişi Türkiye’ye gelmeden önce ki ülkesin de korunabilecekse, başvurusu ret edilir. Hülasa uluslararası koruma başvurusunun retti kararı gerekçesiyle birlikte ilgili kişiye bildirilir. Keza kişinin avukatına da bildirile bilinir.
10.Uluslararası Koruma Başvurusunun Reddine İtiraz
Uluslararası koruma başvurusunun reddine itiraz edile bilinir. Uluslararası koruma başvurusuna reddi, uluslararası koruma başvurusunda bulunan kişi yapabilir. Uluslararası koruma başvurusunun tebliğinden itibaren on içinde itiraz edile bilinir. Bu durum da itiraz uluslararası koruma değerlendirme komisyonuna yapılmaktadır. Somut olay da uluslararası koruma değerlendirme komisyonu, uluslararası koruma başvurusunun reddine yapılan itirazı ret edebilir. Bu durumda uluslararası koruma başvurusunun reddine iptal davası açılır.
11. Uluslararası Koruma Reddi Kararı İptal Davası
Uygulama da uluslararası koruma başvurusunun reddine karşı iptal davası açıla bilinir. Bu iptal davası idare mahkemesinde açılmalıdır. İptal davası için ilgili kanun da iki ayrı özel süre belirlenmiştir. Birincisi hızlandırılmış değerlendirme ve kabul edilemez başvuru durumunda tebliğden itibaren on beş gün içinde davanın açılması gerekir. Açılan bu dava on beş gün içinde sonuçlandırılır. Karar kesindir.
İkincisi hızlandırılmış değerlendirme ve kabul edilemez başvuru durumunun dışındaki diğer işlemlere karşı tebliğden itibaren otuz gün içinde davanın açılması gerekir. Açılan dava sonucun da mahkemenin kararına karşı yargı yoluna gidilir.
12.Uluslararası Koruma Statüsünün Sona Ermesi
Uluslararası koruma statüsü bazı hallerde sona erer. Bunlar;
-Kaybettiği vatandaşlığı kendi isteğiyle tekrar kazanırsa,
-Vatandaşı olduğu ülkenin korumasından kendi isteğiyle tekrar yararlanırsa,
-Yeni bir vatandaşlık kazanmışsa,
-Kaçarak geldiği ülkeye, tekrar geri dönmüşse,
-Uluslararası koruma statüsü verilmesine neden olan şartlar ortadan kalkmışsa,
-Ölürse,
olmaktadır.
13.Uluslararası Korumanın İptal Edilmesi
Uluslararası koruma statüsü bazı hallerde iptal edilir. Bunlar;
-Kişinin savaş suçu, insanlığa karşı ağır suç işlemesi,
-Uluslararası koruma statüsünü almak için sahte belge kullanması,
-Kaçarak geldiği ülkenin vatandaşları gibi hak ve yetkileri korunuyorsa,
olmaktadır.