Suç Kavramı
Törelere ahlaka aykırı davranışa suç denir.[1] Yasalara aykırı davranışa suç denir.[2] Kanunlar tarafından yanlış veya zararlı olduğu için ceza tehdidiyle yasaklanan ve bazı durumlarda cezalandırılabilen davranışa suç denir.[3] Suçu işleyen kimseye suçlu denir.[4]
Toplumsal düzenin devamı açısından korunması gereken hukuki değerlerin bilerek ve istenerek ihlalini(kast) veya bu değerleri korumaya yönelik kurallara karşı özensizliği( taksir) ifade eden insan davranışına suç denir.[5] Türk hukuk sisteminde Türk Ceza Kanunun da düzenlenen hukuka aykırı olan fillere suç denir. Keza bu fillerin cezai yaptırımı vardır.
İlgili kanunlarda suçların düzenlenmesin de amaç toplumsal düzeni, refahı, toplumsal güveni sağlamaktır. Keza her suç bir hukuki değeri korumaktadır. Mesela mal varlığı, vücut dokunulmazlığı vb. haklar ve özgürlükler korunur.
Suç Duyurusu Nedir
Herhangi bir olguyu, bir işi, bir durumu duyurmak için yayımlanan yazılı veya sözlü habere duyuru denir.[6] Kişinin bir fiilin suç olduğunu düşünerek ilgili birimlere bunu bildirmesine suç duyurusu denir. Kişinin şüphe etmesi önemlidir. Suç duyurusun da bulunmak hukuken resmi bir işlem olmaktadır.
Hakkında suç duyurusun da bulunulan kişinin cezasını sadece devletin vermesi gerekmektedir. Suç duyurusun da bulunmanın amacı adaletin devlet tarafından sağlanmasıdır. Aksi halde herkes kendi adaletini kendi sağlamaya çalışır, kendi hakkını almaya çalışır. Bu durum da toplum da kaos ve daha birçok sorun teşkil etmektedir.
Adaletin devlet tarafından sağlanması için sadece suç duyurusunda bulunmak yeterli değildir. Zira suçu ispat edilinceye kadar herkes suçsuzdur. Buna ceza hukukunda masumiyet karinesi denilmektedir.
Türk ceza hukukunda suç duyurusun da bulunmanın ehemmiyeti vardır. Nitekim bir kişi hakkında haksız yere yapılan suç duyurusu bazı durumlarda iftira suçunu oluşturmaktadır. Bundan dolayı suç duyurusunda bulunmadan önce bir avukattan hukuki danışmanlık almak en iyi seçenek olur.
Türk hukuk sisteminde suç duyurusu şikayet ve ihbar olmak üzere iki şekilde yapılabilmektedir.
Şikayet
Hoşnutsuzluk belirtilen söz veya yazıya şikayet denir.[7] Maruz kaldığınız eylemin faillerinin devlet tarafından ceza almasını talep etmeye şikayet denir.[8] Hukuken bir kişinin mağduru olduğu fiilden dolayı devletin ilgili birimlerine başvurmasına şikayet denir. Kişinin şikayet de bulunması için vakıa da mağdur veya suçtan zarar gören kişi olması gerekmektedir. Somut olay da bulunan üçüncü kişiler şikayetçi olamazlar. Uygulama da üçüncü kişiler şikayetçi olsalar bile hukuken bir sonuç elde edemezler. Nitekim kişi şikayet de bulunurken faili tanıması gerekli değildir. Faili bulmak kolluk görevlilerinin işidir.
Zarar gördüğü bir suçun failini, ilgili makam veya memurlara bildiren kişiye şikayetçi denir.[9] Türk hukuk terminolojisinde şikayetçinin diğer ismi müştekidir. Uygulama da dava dilekçelerinde müşteki olarak yazmaktadır.
Uygulama da şikayet konusu olan eylem acil bir durumsa o halde 112 çağrı merkezini arayabilirsiniz. Bu şekilde acil durum da yardım istemiş ve almış olursunuz. Vakıa da acil bir durum varsa 112’yi aramanızı tavsiye ederim. 112’yi aramak ücretsizdir.
İhbar
Bildirme haber vermeye ihbar denir.[10] Suçlu saydığı birini veya suç saydığı bir olayı yetkili makama gizlice bildirmeye ihbar denir.[11] Bir kişinin suçun şüphelisini veya suç olan olayı yetkili makama bildirmesine ihbar denir.[12] Herkes şüphelendiği her suç izlenimini ihbar edebilir.
Uygulama da acil bir durum varsa 112’yi arayabilirsiniz. Aile, kadın, çocuk, engelli, yaşlı, şehit yakınları ve gazilere yönelik hizmetler hakkında bilgilendirme ve yönlendirme için 183’ü arayabilirsiniz.
Suç Duyurusu Nereye Yapılır
Öncelikle bir suç izlenimi veren, suç olduğu düşünülen bir fiilin olması gerekmektedir. Daha sonra bunu gören kişinin suç duyurusun da bulunması gerekmektedir. Türkiye de suç duyurusu savcılığa yapılmaktadır. Suç duyurusunu alan savcılık soruşturmayı başlatmaktadır. Başka bir anlatımla yasal süreç başlamış olur.
Keza suç duyurusu karakola ve jandarmaya da yapılabilmektedir. Aynı zaman da kişi e devlet aracılığıyla CiMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) e suç duyurusun da bulunabilirler.
Suç Duyurusu Nasıl Yapılır
Türk hukuk sisteminde suç duyurusu iki şekilde yapılabilmektedir. Bunlar sözlü veya yazılı olmaktadır. Suç duyurusunda bulunacak kişi bir dilekçe yazarak veya yazdırarak suç duyurusunda bulunabilir. Suç duyurusunda bulunulan dilekçeye olayla ilgili delillerin eklenmesini tavsiye ederim.
Suç duyurunda bulunacak kişi bunu sözlü olarak da yapabilir. Somut vakıa da sözlü suç duyurusunda bulunan kişi, soruşturma dosyasına daha sonra delil dilekçesi veya beyan dilekçesi sunabilmektedir.
Daha sonra ki aşamalarda sıkıntı yaşamamak ve hak kaybına uğramamak için suç duyurusunun avukat eşliğinde yapılmasını tavsiye ederim.
Suç Duyurusunu Kim Yapabilir
Türk hukuk sisteminde suç duyurusunu herkes yapabilmektedir. Nitekim suç duyurusunda bulunan kişinin mağdur olmasına gerek yoktur. Keza tanıklarda suç duyurusun da bulunabilirler. Suç duyurusunda bulunan herkes, suçu ihbar edebilmektedir. Fakat mağdur olan kişi suçu şikayet edebilir. Vakıa da suçtan zarar gören kişi de suçu şikayet edebilir.
Suç Duyurusu Kime Karşı Yapılabilir
Hukuki sonuç doğuracak bir suç işleyen kimseye fail denir.[13] Eden yapan, işleyene fail denir.[14] Suç duyurusu faile yapılmalıdır. Başka bir anlatımla somut olayda suçu işlediği düşünülen kişi hakkında suç duyurusun da bulunulur. Vakıada bir suçu işlediği düşünülen kişi şüpheli konumundadır. Mevcut suçu işlediği düşünülen kişi ihbar edilerek suç duyurusunda bulunulur. Şüpheli olan kişinin kimlik bilgileri soruşturma yapılırken elde edilmeye çalışılmaktadır.
Suç Duyurusu Ne Kadar Süre İçerisinde Yapılır
Türk hukuk sisteminde suçlar şikayete bağlı olan ve şikayete bağlı olmayan suçlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İlgili kanunlarda belirtilen şikayete bağlı suçlar altı ay süre zarfı içinde ilgili yerlere şikayet edilir. Bu altı aylık süre mağdurun, suçu ve faili öğrendiği andan itibaren başlamaktadır. Keza suçtan zarar gören kişi içinde geçerli olmaktadır. her ikisi de dava zamanaşımının geçmesiyle sona ermektedir.
İlgili kanunda belirtilen şikayete bağlı olmayan suçlarda dava zamanaşımı süresi içinde şikayet edilir. Keza ihbar da bulunulur.
Suç Duyurusunda Bulunmanın Masrafları Nelerdir
Türkiye de suç duyurusunda bulunulurken herhangi bir masrafı olmamaktadır. Bundan dolayı Türkiye de vatandaşlar kolluğa veya savcılığa şikayet de bulunduğun zaman para ödemezler. Fakat uygulama da şikayette bulunmanın sağlıklı olması için şikayetin avukatla birlikte yapılması her açıdan daha iyi olmaktadır. Bu durum da avukatın ücreti söz konusu olmaktadır. Şikayetin avukatla birlikte yapılmasını şiddetle tavsiye ediyorum. Bunun faydasını ilerleyen aşamalarda göreceksinizdir.
Suç Duyurusunda Bulunmanın Sonuçları Nelerdir
Suç duyurusunda bulunulduğunda yasal süreç başlar. Bunun için öncelikle suç duyurusunda bulunulması gerekmektedir. Somut olayda suç duyurusun da bulunulduğunda hukuken soruşturma evresine geçilmektedir. Başka bir anlatımla yapılan suç duyurusu hakkında soruşturma başlar.
Soruşturma aşamasında iddianame hazırlanır. İddianamenin kabul edilmesiyle kovuşturma aşamasına geçilmektedir. Kovuşturma aşamasın da yargılama yapılır. Bunun sonucunda sanık suçlu bulunursa hukuken cezası verilir.
Kaynakça
3 https://sozluk.adalet.gov.tr\
4 https://sozluk.adalet.gov.tr\
5 https://magdurbilgi.adalet.gov.tr\
8 https://magdurbilgi.adalet.gov.tr/
9 https://sozluk.adalet.gov.tr
12 https://magdurbilgi.adalet.gov.tr.
