“Kitap yazan Eski Askerler” dizimizin bu güne kadar olan bölümlerinde İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e intikal eden askerlerin eserlerinden bahsetmiştik.
Bu gün ilk defa, “Aslında Hiç Kimse Uyumuyordu” (Minpa Matbaacılık) adlı eseri ile Cumhuriyet döneminin bir askeri, Emekli Albay İsmail Tansu’yu konu edeceğiz.
1917 yılında Safranbolu’da doğmuş, 2015 yılında 98 yaşında vefat etmiştir.
Elimizdeki tek kaynak, Gazeteci Mete Tümerkan’ın yaptığı aşağıdaki röportajdır:
“Kıbrıs’ın İstirdat (Geri Alma) Projesi’ni hazırlayan emekli Albay İsmail Tansu idi. Kendisi ile Ankara’daki evinde 2013 yılının Ocak ayında konuşmuştuk. Sevgili Başaran Düzgün ile birlikteydik. Ahmet Göksan da bizimle beraberdi. Onun sayesinde o görüşme gerçekleşmişti.
Önceki gün hayata gözlerini yuman Emekli Albay İsmail Tansu ilerlemiş yaşına rağmen Kıbrıs’taki gelişmeleri yakından takip etmeye devam ediyordu.
1917 doğumlu olan İsmail Tansu’nun o görüşmemizde 1950’li yıllarda yaşanan olayları tüm detayları ile hatırlıyor olması bizi etkilemişti.
Tansu, o görüşmemizde TMT’nin kimin emri ile nasıl kurulduğunu ve kurucularının kim olduğunu açıklamıştı.
Tansu şöyle demişti:
‘Madem sırası geldi ben bir sıralama yapayım. TMT’deki bir numara Allah rahmet eylesin Adnan Menderes’tir. Teşkilatın kurulmasına sebep olan, talimatı veren odur. İki numara Fatin Rüştü Zorlu, üç numara Genelkurmay İkinci Başkanı Salih Coşkun Paşa, sonra da Cevdet Sunay Paşa idi…
Tabii ki ikinci başkanlar Genelkurmay Başkanı’nın bilgisi dâhilinde hareket ettiler ve hükümetin talebini bize intikal ettirdiler. Daniş Paşa’ya dediler ki, -Daireniz (Seferberlik Tetkik Dairesi) kursun bunu-… Daniş Paşa da bu teşkilatı kurmayı üstlendi-.
İsmail Tansu o görüşmemizde bize yaptığı açıklamaları sırasında Türkiye’nin Kıbrıs politikasının adanın ‘taksim’i olduğunu ileri sürmüş, Kıbrıs’ta ‘Federal’ bir çözümün peşinde koşulmasının milli politikaya ters olduğunu söylemişti.
Tansu, ‘TMT olmasaydı, Türkiye Kıbrıs’a müdahale edemeyecek ve Kıbrıs da yok olacaktı. Bugün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olmayacaktı. Milli mücadelede TMT’nin tarihi direnişi çok önemlidir. Bu mücadelenin hedefi Federe Devlet oluşması değil, kurtarılmış vatan parçasının Türkiye’ye bağlanması idi. Ama Türkiye politikası gereği bunu yapmadı. Kıbrıs Türk halkının verdiği mücadelenin ödülü olarak ayrı bir bağımsız devlet kurmasına izin verdi’ demişti.
Rumlar ve Yunanlılar Kıbrıs’a sahip çıkmak isteyince o zaman Fatin Rüştü Zorlu’nun “İngiltere Kıbrıs’tan çekilecekse, Kıbrıs eski sahibine iade edilmelidir” dediğini anlatmış olan Tansu, ”İngiltere Zorlu’nun bu isteğine olumlu yanıt vermedi. Vermeyince de Menderes Hükümeti kesin olarak, politikasını tespit etti. Tespit edilen politika taksim idi” diye konuşmuştu.
Emekli Albay Tansu TMT’nin kuruluş sürecini şu sözlerle anlatmıştı:
Biz projeye Kıbrıs’ı geri almak anlamına gelen İstirdat Projesi diye ad koyduk. Rumuzu da KİP Projesi idi. Bu projeyi o dönem Genelkurmay İkinci Başkanı olan Cevdet Sunay Paşa’ya sunmak üzere gittiğim zaman, Paşa kapağına bakıp, ‘İsmail nedir bu KİP’ diye sordu. ‘Bir ad koymak lazımdı projeye. Bu adı Kıbrıs’ı geri almak anlamında olan İstirdat Projesi olarak düşündük ve onun için de KİP dedik’ diye yanıtladım. TMT’nin siyasi maksadı hükümetin programını, projesini, hedefini sağlamaktı. TMT’nin amblemini ve yeminini Kıbrıs’taki karargâh yani Rıza Vuruşkan tespit etti. Biz teferruatla uğraşmadık. Biz Ankara’dan onları sevk ve idare ediyorduk. Onlara bir vazife verdik, son derece gizli olacağını söyledik. Bu çok önemliydi. Kıbrıs’ta bir Türk Mukavemet Teşkilatı’nın varlığını ne dünyada ne Türkiye’de ne de Kıbrıs’ta kimse bilmeyecek derecede gizliliğine riayet edilecek, bu konuda çok disiplinli olunacaktı.
TMT’nin kuruluşunu projelendirip uygulamaya koyan Emekli Albay İsmail Tansu böyle anlatmıştı TMT kuruluş sürecini. O zor günlerde önemli görevler ifa ettiklerini söylemişti. “Aslında Kimse Uyumuyordu” kitabında da gizli kalmış birçok şeyi yazmıştı.
Tarihi bir kişiliği olan İsmail Tansu ile TMT kuruluş sürecini konuşma fırsatı bulduğum için kendimi şanslı sayıyorum.
Kendisine tanrıdan rahmet diliyorum”.
…
SON NOT: “Kitap Yazan Eski Askerler” dizimiz bu gün bu yazıyla sona eriyor.
Aslında elimde daha başka şu kitaplar da mevcut;
1.”Cehennem Değirmeni”. Rauf Orbay
2.”Miralay Bekir Sami Günsav’ın Kurtuluş Savaşı Anıları”.
3.”Türkiye’nin Zorlaşan Konumu”. Suat İlhan.
4.”Güneydoğu’da Unutulmayanlar”. Hasan Kundakçı.
5.”Gölgede kalan İzler ve Gölgeleşen Bizler”. Kemal Yamak.
6.”Terör Örgütlerinin Sonu”. İlker Başbuğ.
İlk ikisini; yâni Mondros Mütarekesini imzaladıktan sonra “Hoşnut ve gururluyum. Ülkenin ve saltanatın geleceği bu bırakışma ile bütünüyle güvence altına alınmıştır” diyen Başmurahhas Rauf Orbay ile Bekir Sami Günsav’ın kitaplarını inceleyip, aktarmaya değer bulmadım.
Güncel olan diğer dört kitabın ise bir süre daha “demlenip, eskimeleri” gerektiği düşüncesindeyim.