Eylemlere eklenen UN-öneki yapılan bir işin tersinin yapıldığını ifade edebilir: tie (bağlamak)-untie (çözmek); lock (kilitlemek)-unlock (açmak).
Son dönemlerde kullanılmaya başlayan UNEDUCATE eylemi de UN-önekini taşımaktadır ama anlamı sadece “eğitmemek” değil, daha önce öğretilen doğru bilgi yerine yanlış bir bilgiyi yerleştirmektir.
Kabaca; iki kere ikinin dört ettiğini öğrenmiş bir öğrenciye, iki kere ikinin dörtten başka bir değer taşıdığı öğretilirse UNEDUCATE eylemi gerçekleşmiş olur.
KARASİNEKLER
Bir ortaokul öğrencisi karasinekler hakkında neler bilebilir?
___________
Karasinekler, kolera, diare, dizanteri, hepatit, çocuk felci, gıda zehirlenmeleri, verem gibi hastalıklarının yaygınlaşmasına neden olurlar. Hastalıklanın salgına dönüşmesini hızlandırırlar.
Karasinekler yüzlerce bakteri türü taşıyabilir. Bu bakterilerin bir kısmı zatürreye ve mide rahatsızlıklarına yol açan türden bakterilerdir.Karasineklerin taşıdığı mikrop, virus ya da bakteriler insan sağlığı için tehlike teşkil ederler.
____________
Şimdi bir yüksek lisans tezinde verile örneğe bakalım:
Ebû Hüreyre (ra)’den rivâyet olunduğuna göre Resûlullah sal-la`llahu aleyhi ve sellem: “Sizden birinizin içeceği (ve yiyeceği) içine sinek düştüğü zaman, o kişi o (nun her tarafını) batırsın, sonra çıkarsın, (atsın). Çünkü sineğin iki kanadının birisinde hastalık, öbürüsünde de şifâ vardır.” buyurmuştur.
Doğal olarak bu hadisin, sahih hadis olmadığını söyleyenler olmuştur. Ne var ki yüksek lisans tezinin yazarı bu hadisin sahih olduğuna inanmaktadır. Kendisine bir destek de bulur.
______
Kâmil Miras, Hattabî (ö. 388/998)’nin bu hadisi inkâr edenlere verdiği cevabı alır ve hadisi savunur. Hattabî şöyle der: “BAZI İNATÇI CAHİLLER: Tuhaf şey! Bir sineğin iki kanadında nasıl olur da hem dâ’ hem deva olan iki zıd hassasiyet bir arada toplanmış? Sonra hakir bir sinek nasıl olur da meşrûbât me’kulât içine önce zehirli kanadını sokmayı, deva olan kanadını geri bırakmayı bilebilir? Şeklinde itirazlar ortaya koymuşlarsa da bunlar şu suretle reddedilmiştir:
Evvela, hayat sahibi varlıklar birer tezâd mecmaıdırlar. Hararetle bürûdet, rutûbetle yubûset gibi birbirine zıt olan birçok özellikler arasında hayatlarını idame ettirirler. Allah’ın kudreti bu mütekâbil ve mütezâd hassaları te’lif etmemiş olsaydı muhakkak bir çok canlının hayatı fesâda uğrardı. Sonra, sineğin idrâki meselesi de ilahî bir ilhâm olan sevki tabiiden ibarettir. Hayvanlardaki tabiat sevki, beşerin akıl ve idrâkini hayrette bırakan ne i’cazkâr şekiller arzeder.”
UNEDUCATE’in tipik örneği. Bin yıl öncesinin, sineklerin bir kanadının şifa kaynağı olduğu, diğerinin hastalığa neden olduğu ve sineklerin yiyeceklere önce hastalıklı kanatlarını daldırdıkları rivâyeti bir bilimsel gerçekmiş gibi sunuluyor.
Hele güya hadisin sahih hadis olduğuna inanmayanlara verilen yanıtın tutarsızlığı bir başka acınacak durum.
Belli ki bu yüksek lisans tezinin yazarı da UNEDUCATE kurbanlarından biri.
Umarım kendi tezine inanıp çorbasına konan karasineği çorbasına batırmıyordur.
