Demet Duyuler ile Sanat Söyleşileri : Piyanist Duygu Esen

Sevgili okur, Demet Duyuler ile Sanat Söyleşileri köşemizin konuğu Ç.Ü.Devlet Konservatuvarı Öğretim Elemanı Duygu Esen

“Çocuk şarkıyı detone olmadan söyler, okuldaki müzik dersiyle ilgilidir, çalgı çalan birini can kulağıyla dinler ve çalgısı başında zaman geçirir. Bundan keyif alır .İşte bunları ailenin görmesi, fark etmesi anlaması gerekir. Çocuk okula gidiyorsa, bu durumda müzik öğretmenlerine çok iş düşüyor.”

Demet Duyuler: Sevgili Duygu, Söz gazetesi okurları için bize kendinizden bahseder misiniz?

Duygu Esen: 1969 İstanbul doğumluyum. 1990 yılından beri Ç.Ü.Devlet Konservatuvarında Piyano öğretmenliği yapıyorum, ana meslek ve yardımcı meslek dersleri veriyorum. 10 yaşında Ohannes Barsamyan’dan özel piyano dersi almaya başladım sonra piyano eğitimime kızı Mari Barsamyan’la devam ettim. 1990 yılında Marmara üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesinden mezun oldum. Mezun olduğum yıl Ç.Ü. bünyesinde Devlet Konservatuvarı yeni kurulmuştu. Bir yakınımın tavsiyesiyle başvuruda bulundum ve kabul edildim. Öğrenci sayımız çok azdı. Tek piyano öğretmeni Polonyalı Boguslaw Wodka’ydı..Ben ikinci piyano öğretmeni oldum. 1993 yılında Boguslaw Wodka danışmanlığında yüksek lisansımı Adana’da tamamladım.

D.D: Ç.Ü.Devlet Konservatuvarı’nın Müzik eğitimi ile ilgili bilgiler verebilir misiniz?

D.E. Müzik Bölümü; nitelikli, alanında fark yaratan, donanımlı ve vizyon sahibi sanatçılar yetiştirmeyi amaçlamakta olup Piyano, Yaylı Çalgılar (Keman Viyola, Viyolonsel, Kontrbas ), Üflemeli ve Vurmalı Çalgılar (Flüt, Obua, Klarnet, Fagot, Korno, Trompet Trombon ve Vurmalı Çalgılar) ile Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Ana Sanat Dallarından oluşmaktadır.

90’lı yıllarda Piyano eğitimine 6. Sınıfta başlanıyordu ve yarı zamanlı, tam zamanlı eğitim vardı . Zaman içinde çocukların müzik eğitimine daha erken yaşta başlaması gerektiği düşünülerek (ki dünya üzerinde de böyle ) yaş ve sınıf aralığı değişti. Şimdi Konservatuvarımızda ilköğretim kademesinin 1.sınıfından itibaren yarı zamanlı , 5.sınıfından itibaren de bu alanda sanatçı olmayı meslek olarak seçmiş öğrencilerin uluslararası eğitim sistemi içerisinde profesyonel, nitelikli, donanımlı birer sanatçı olarak yetişmelerine imkan sağlayacak tam zamanlı eğitim programı verilmektedir.

D.D: Çocuklarda müzik yeteneği nasıl fark edilir ve değerlendirilir?

D.E: Çocuk şarkıyı detone olmadan söyler, okuldaki müzik dersiyle ilgilidir, çalgı çalan birini can kulağıyla dinler ve çalgısı başında zaman geçirir. Bundan keyif alır .İşte bunları ailenin görmesi, fark etmesi anlaması gerekir. Çocuk okula gidiyorsa, bu durumda müzik öğretmenlerine çok iş düşüyor. Müzik öğretmeni, duyuşu iyi olan, karışık ritimleri algılayabilen, müziğe karşı isteği ve yeteneği olan çocuğu keşfederek konservatuvarlara yönlendirebilmelidir. Çünkü, herkesin belirli konularda yeteneği vardır ve bunu geliştirmesi gerekir. Çocukların da yeteneğinin erken yaştaki tespiti önemlidir.

D.D: Çocuklar için piyano öğrenme yaşı kaçtır ve çocuk için piyanonun önemi nedir?

D.E: Çocuk için en erken piyano öğrenme zamanı benim için okuma yazmayı öğrendiği andır. Bu durumda duygusu oturmuş bir çocuk enstrüman öğrenirken hiç zorlanmayacaktır. Ancak kimi zaman okul öncesi çocuklardan da kulağı iyi , dikkat süresi uzun, hevesli, yetenekli çocuklar oluyor. Parmakları uyuyorsa uygun olan enstrümanla ya da koroyla ses eğitimine erken yaşlarda tanışmaya başlamalıdır.

Müzik eğitiminde piyanoda çift el kullanıldığı için beynin sağ ve sol yarım küresi çalışıyor. Bu konuda yapılmış bilimsel çalışmalar da var. Enstrüman çalmak çocukların zihinsel yapılarını geliştiriyor ve bu durum öncelikle matematik ve fen dalları olmak üzere pek çok alanda onları diğerlerine göre daha başarılı yapabiliyor.

D.D. Piyano öğretmeninin önemi nedir?

D.E: Her çocuk eşit değildir .Bu nedenle bizlere çok iş düşüyor. Farklı yaklaşımlarla çocuğa piyanoyu sevdirmeliyiz .Adım adım onun teknik ve müzikal gelişimine büyümelerine katkı sağlamalıyız. Bu oldukça zor ama bir o kadar da keyifli bir süreç. Öğretmen çocuğun ruhuna girebilmeli. Bireysel eğitimde çocuk hocasının ekolunu takip eder. Hoca ile öğrenci arasındaki ilişki iyi olmalı ki, insani iletişimi başarısına yansısın.

D.D: Müziğe yeteneği olan her birey piyano dersi almalı mı?

D.E: Tabii ki neden olmasın. Piyano eğitimi temel sazdır deriz hep. Tuşa bastığınız an ses verir. Hemen sonuç alabilirsiniz . Konservatuvarlarda yaylı çalgı, nefesli çalgı, şan dersi gören her öğrenci piyano dersi mutlaka görmek zorunda. Çünkü solfej, armoni, kontrpuan gibi derslerde kullanır piyanoyu. Bu alanda eğitim alanlar piyanoyu kullanma becerisini geliştirmek zorundadır.

Müzik kulağı iyi olan çocukların konservatuvar gibi kurumlarda eğitim almalarını önemsiyorum. Bunun yanında kimi çocuğun kulağı çok iyi olmayabilir. Ama, sağ ve sol eli kullanma açısından ritm nota okuma dikkat ve görsel beynin gelişimi açısından piyano önemli bir destekleyicidir. Aileler çocuklarına müzik eğitimini akademiden, kurslardan aldırabilir ama illa ki işin uzmanından aldırmalıdırlar. Her durumda da çocuk müzikten kopmamalıdır.

D.D: Konservatuvarların temel amacı nedir?

D.E: Konservatuarın temel amacı sanatçı adayları yetiştirmektir. Mesleki alanı ister çalgı, ister ses, isterse dans olsun asıl amaç kuvvetli müzik altyapısıyla donanmış, branşında üst düzey tekniğe sahip sanatçı yetiştirmektir.

D.D: Konservatuvar mezunlarının günümüzdeki iş olanakları nelerdir

D.E: Devlet Senfoni, Opera Orkestralarında, Üniversitelerin akademik birimlerinde, özel okullarda , müzik dersanelerinde, kurum ve kuruluşların (TRT ya da Kültür Bakanlığı vb) korolarında, özel müzik mekânları, kayıt stüdyolarında iş bulabiliyor, yurtdışında sanat aktivitelerine devam edebiliyorlar. Örneğin, mezunlarımızdan Hande Küden Berlin Flarmoni orkestrasında, Ezgi Kelleözü İspanya’da, Deniz Tahberer Kanada’da , Ezgi Sarıkçıoğlu İngiltere’de, benim oğlum Cem Esen de Almanya’da hem eğitim görüp hem de sanatlarını icra etmektedir. Çukurova Senfoni Orkestrasının önemli bir grubu mezunlarımızdandır.

D.D: Meslekte sahnenin önemi nedir?

D.E: Meslekte sahne çok önemli. Dört duvar arasında eğitim olmamalı. Derste bin kere söylediğiniz şeyi sahnede deneyimlediği an onun için müthiş güzeldir. Bir çocuk sahneye ne kadar çok çıkarsa, o heyecan, o ruh heyecanını ileriye götürür, ilerlediğini görür. Sahneden haz alır. Sahneye çıkmak heyecanlı ve streslidir. Çocuk sahneye çıktıkça stresini yönetmeyi de öğrenir. Konservatuvarda öğrenciler yılda en az 2 konser verir.

Özel ders alanların sahneye çıkma olanakları pek olmayabilir. Bu durumda festivaller devreye giriyor. Adana bu alanda çok şanslı. Bu yıl 6.kez gerçekleşecek olan, Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müdürü Piyano ASD Başkanı Prof. Ulviyye Akbaş’ın çabalarıyla başlayıp devam eden Uluslararası Adana Rhapsody Piyano Festivali bizim öğrencilerimiz ve diğer katılımcılara önemli bir sahne deneyimi yaşatmaktadır.

D.D: Müzik festivalleri gençlere neler kazandırır?

D.E: Festivallerde, katılımcılar sahneye çıkma becerilerini geliştirip özgüven kazanırlar, sanatçı ruhunu hissederler. Hobi olarak yaptıklarını profesyonelliğe dönüştürebilirler.

Ayrıca, Festival platformunda Gülsin Onay, Emre Şen, Cem Babacan gibi alanında uzman önemli sanatçılarla tanışırlar. Yarışmaya katılanlar eksik olan yönlerini görüp tamamlarlar.

D.D: Sevgili Duygu Esen, verdiğiniz çok değerli bilgiler için Söz gazetesi adına çok teşekkür ederim.

D.E: Bu güzel söyleşi için ben de çok teşekkür ederim. Çukurova Üniversitesi 6. Uluslararası Adana Rhapsody Piyano Festivali’nde sahne alacak isimlerle unutulmaz bir müzik ziyafetine hazır olacak. Festival kapsamındaki konserler ücretsiz olacak. Bu unutulmaz konserlere siz de davetlisiniz.

🎹 VI. Uluslararası “Adana Rhapsody Piyano Festivali ve Yarışması” Konserler Serisi 🎶

✨ Konser Takvimi: