Domuz eti İslamiyet’ten, Musevilikten asırlar önce Sümer mitolojisindeki bir hikaye üzerine ilk olarak Samilerde yasaklanmıştır.
Sümer mitolojisinde Aşk, bereket tanrıçası İnanna’nın kocası Tammuz’un diğer adı Domuzi/ Dumuzi’dir ve hayvanların tanrısıdır.
Bu ismin Anadolu’daki ismi Attis, aynı adın Suriye’ye geçtiğinde Adon, Yunan mitolojisinde Afrodit’in sevgilisi Adonis olduğunu görmekteyiz.
İnanna’ın kocası Tammuz/Dumuzi vahşi bir yaban domuzu tarafından öldürülür. Bunun üzerine domuz, lanetlenen ve eti yasaklanan bir hayvan olur.
Domuzu mitolojide günahkar, dinlerde haram yapan bilinçaltında yatan “Tanrı katili” sıfatıdır.
Mezopotamya’da domuz, “katil” sıfatı ile nefret edilen bir hayvan olmuştur.
Sümer kültür ve inançlarının tek tanrılı dinlerin kitaplarını nasıl etkilediğine Tevrat’ın Hezekiel bölümünde “Tammuz” adının geçmesinden anlayabiliriz.
Tevrat’ta şöyle bir cümle geçiyor: “Orada oturup Tammuz için ağlayan kadınları gördüm.”
Sümerlerde de Tammuz bir domuz tarafından öldürülünce kadınlar, tüm yeryüzü ağlıyor.
Yunan mitolojisinde de Aşk Tanrıçası Afrodit’in sevgilisi Adonis,bir yaban domuz tarafından öldürülüyor.
Zaten Sümerlerdeki Aşk Tanrıçası İnanna’nın Yunan mitolojisindeki karşılığı Afrodit’tir.
Görüldüğü üzere inançlar farklı şekillerde, farklı isimlerle birbirlerini etkilemişler.
Ayrıca domuzun ekonomik açıdan, küçükbaş hayvanlar gibi göç edememesi, yaz aylarında etinin dayanıksız olması, domuzun sulak alanlarda yetişmesi gibi sebepler de domuzun tercih edilmemesinin diğer sebepleri arasında sayılabilir.
(Görsel, İnanna ve Dumuzi’nin evlenmesini tasvir eden Sümer eseri)
Kaynak: Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı)-
Anadolu Efsaneleri
Özhan Öztürk-
