Moldova Cumhuriyetine bağlı Özerk Bölge statüsündeki Gagauz Yerinde yaşayan bu Türkler, Ortodoks/Hristiyan inancına sahiptir. Güney Moldova’da “Bucak” adıyla bilinen güneybatı sahili ve Dobruca bölgesinde yaşamaktadırlar. Gagauzlar, kendilerinden başka kimsenin Türkçe konuşmadığı bir coğrafyada, ana dilinin gücü sayesinde yok olmadan günümüze kadar ulaşmışlardır. Bugün Bulgaristan, Yunanistan, Ukrayna, ABD, ve Türkiye başta olmak üzere Güney Amerika’da yaşayan Gagauzlar bulunmaktadır.
Gagauz Yerinde 200 bine yakın, dünyada ise 300 binin üzerinde Gagauz yaşamaktadır.
Gagauzların dilleri, adet ve örfleri, görünüşleri ile aynen Anadolu insanıdır. Asırlar boyu örf ve adetlerini korumuşlar,, millî ve manevî Türklük değerlerine sadık kalmışlardır.
Gagauzlar, Türkün sembolü olan Bozkurt’a çok önem vermişlerdir. Bağımsızlığını ilan ettiği 1991 yılında kabul ettikleri bayrakları Bozkurt simgesi taşımaktadır. Gagauz Yeri’nde imal edilen bir sodaya ‘’Bozkurt’’ markasını vermişlerdir.
Gagauzların Türk tarihine ve diline olan bağlılıklarını en güzel şekilde vurgulayan yer Karaçoban Müzesi’dir. Müze’de duvara kabartma olarak işlenmiş gerçekten görülmeye değer bir tablo bulunmaktadır. Burada Türk soyluluğunu hem Lâtin alfabesi ile ve hem de Göktürkler döneminde en iyi işlenen Türk alfabesi (Runik yazı) ile yazmışlar ve burada Türklerin sembolü Bozkurt ile diğer sembolleri işlenmiştir.
Moldova’nın Kişinev şehrinde FC DACIA adlı ve ambleminde Bozkurt olan bir Futbol kulübü vardır. Burada önemli olan noktalardan birisi “DACIA” kelimesidir. Anlamı “kurtlar ülkesi” olup, MÖ Anadolu’nun Akdeniz kıyılarında hüküm süren Lidyalılar kastedilir. Bunlar dünyada Bozkurt bayraklı ilk metal paraları kullanmışlardır. İşte bu paraların üstünde de DACIA yazılıdır. Daha sonra bugünkü İtalya’nın Floransa kenti civarına çıkıp Roma’yı kurmuşlardır. Romanın sembolü de kurttan süt emen Romüs-Romülüs kardeşlerdir. Bugün İtalya’daki 100’e yakın spor kulübünün armasında Bozkurt vardır. Yine Romanya’nın Macaristan’a yakın bir bölgesinin adı da DACIA olup, burada DACIA markalı binek araçları üretilmektedir.
Gagauzlar Bozkurt’un uğur getireceğine inanırlar ve çocuklarına erkek ismi olarak ‘’Kurti’’, kadın ismi olarak da ‘’Kurteza’’ ismini vermişlerdir
Gagauzlar, Bozkurt’a Anadolu ve Kafkasya’da olduğu gibi “Canavar” demektedirler. “Bozbey, Kuyruklu’’ gibi lakapları da kullanırlar. Gagauzlar, beddua ederken “Kurtlar kafanı isin!”, “Kurtlar isin seni!” yemin ederken ise ‘’Canavar ursun!’’ diyerek kurt adını kullanırlar.
Dolunay çıktığında köy meydanlarına et parçaları bırakılır ki kurtlar eti alıp gitsin, kimseye zarar vermesin diye.
Gagauzlar ’da en çok dikkat çekeni diğer bir olgu ise “Canavar Yortusu” veya “Kurt Bayramı’dır.
Her yıl 10-17 Aralık tarihleri arasında Kurt Bayramı kutlanmaktadır Gagauzlar, bu tarihler arasında yaylaktan inerler ve özel kutlamalar düzenlerler. Kutlamalar 2 ila 7 gün sürmektedir. Bu günlerde oruç tutulmaktadır.
Kurt Bayramı, kadınların kesici alet kullanmamaları, saçlarını taramamaları gibi çeşitli yasaklar barındırmaktadır. Bayram süresince yeni elbise dikmezler, çünkü kurtların yeni dikilmiş/dokunmuş elbiseli insanlara saldıracağına inanırlar. İnanışa göre, insan bir kurtla karşılaşırsa, üst giysisini çıkarıp kurda fırlatmalıdır. Yoksa kurt kendisini mutlaka yer. Erkekler ise kutlama boyunca çalışmazlar, tarladaki ve evdeki her türlü işte çalışmaları yasaktır.
Okura bilgi: Bu yazı internet seçkilerinden Göktürkler isimli gruptan iktibas edilmiştir
