İstanbul Kırım Türkleri Derneği’nde Cuma Konferansları çerçevesinde “Doğu Türkistan’ın Önemi” konulu konferans verildi. Doğu Türkistan Milli Merkezi Kurucu Genel Sekreteri İsmail Cengiz’in konuşmacı olduğu konferansta, Uygur meselesinin “sorun” olmaktan çıkarılıp “fırsat”a dönüştürülmesi gerektiği vurgulandı.
Oldukça zengin bir bölge olan Doğu Türkistan olarak bilinen “Uygur Özerk Bölgesi”nin yeraltı ve yerüstü kaynakları ve stratejik madenleriyle, bütün Çin coğrafyasının %25’ni yani yaklaşık 350 milyon insanı beslediğini vurgulayan İsmail Cengiz, bölgenin coğrafi, askeri, siyasi ve ekonomik açıdan Pekin için “vazgeçilmez toprak” olduğunu; Uygur bölgesinin enerji koridoru ve İpek Yolu geçiş noktası üzerinde bulunduğunu belirtti.
“Türkiye ve Çin arasındaki ilişkilerin gelişmesinin, Uygur meselesi ile ilişkili olduğundan” söz eden Diasporadaki Uygur kanaat önderlerinden İsmail Cengiz, Uygurların, Türkiye ile Çin arasında her bakımdan köprü rolü oynayabileceğini belirterek, Pekin ve Ankara’nın himayesinde diyalog kapısının açılması gerektiğini söyledi. Uygur kanaat önderleri ve bölge uzmanları ile akademisyenlerden oluşan bir “gözlemci ve diyalog heyeti”nin bölgeyi ziyaret etmesine imkan verilmesi çağrısında bulunan Cengiz, “bölgede huzur ve istikrarın sağlanmasının Çin’in de ticari çıkarlarına uygun olduğunu” belirtti.
“Füze ve nükleer yapımında kullanılan tungsten, uranyum, wolfram gibi stratejik madenlere ev sahipliği yapan ve bütün Çin coğrafyasındaki 171 maden çeşidinden 138’ni bünyesinde bulunduran Doğu Türkistan bölgesinin her bakımdan Çin’in güvenliğini ve küresel lider olma yolunda geleceğini yakından ilgilendirdiğini” belirten Cengiz, “Çin güvenli ticaret yapmak istiyorsa, İpek Yolu ve enerji koridorunun sağlıklı yürümesini istiyorsa, Doğu Türkistan bölgesinde huzur ve istikrarı sağlamak zorunda olduğunu” söyledi.
1,5 milyarlık insan denizinde Uygurların “doppa” adını verdikleri baş giysisi ile varlıklarını sürdürdüklerini söyleyen Cengiz, hür dünyayı ve hatta Çin Hükümeti’ni kendi gelecekleri için Uygurlara sahip çıkmaya davet etti. Toplantı sonunda İsmail Cengiz, başındaki “doppa”yı çıkararak, Ak toprakların İstanbul’daki temsilcisi Celal İçten’e teslim etti.
(*) İpek Yolu Araştırmaları Merkezi / Silk Road Research Center – SRC Bülteni
@) Bu değerlendirme yazısı, yazılı görsel ve sesli medyada yayınlanabilir. İsmail Cengiz, Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı
İSMAİL CENGİZ (*)
Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Doğu Türkistan Uygur Meselesi Değerlendirmesi
İsmail Cengiz, Kırım Derneği’nde Doğu Türkistan’ın Önemini Anlattı. Ekim 2025 (1)
