
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 yıl sonra Beyaz Saray’da Başkan Donald Trump tarafından ağırlandı. İki liderin görüşme öncesi yaptığı açıklamalara göre, F-16 ve F-35 alımı, Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması, Halkbank Davası, ABD’nin Türkiye’ye ticari yaptırımları ile Türkiye’nin Rusya’dan petrol ürünleri alımı ana gündemi oluşturdu. Görüşmenin ardından Trump, “Harika bir görüşmeydi. Birçok konuda sonuca ulaştık.” açıklamasında bulundu.
Dönüş yolu
Erdoğan dün Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştirdiği görüşmeye dair, Türkiye’ye dönüş yolunca uçakta kendisine eşlik eden gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.
Bir gazetecinin, görüşme sırasındaki atmosfere dair sorusuna Erdoğan, “Beyaz Saray’da Sayın Trump ve heyeti tarafından gayet iyi ağırlandık. Washington’dan memnun ayrılıyoruz. Atılan çamurlarla kirletilemeyecek kadar güzel bir ziyaretti. Sayın Başkan’la samimi, yapıcı ve verimli bir atmosferde görüşmelerimizi gerçekleştirdik. Zaten Sayın Trump ile ilişkimiz, malum geçmişten bu yana çok iyi” yanıtını verdi.
Beklentiler neler?
Türkiye’nin ABD’den temel beklentisi satış onayı verilen F-16 savaş uçaklarının teslimatlarına başlanması ve Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alındığı gerekçesiyle atıldığı F-35 programına geri kabul edilmek. Ayrıca İsrail’in Suriye’ye müdahalelerine karşı da Ankara Washington’dan destek görmek istiyor.
Görüşme nasıl yorumlandı?
ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenlemedi.
Oval Ofis’te basına yapılan açıklamalar sırasında sorular daha çok peş peşe olarak ABD Başkanı Trump’a yöneltildi. Kameralar karşısında yapılan açıklamada Trump’ın daha baskın olduğu gözlemlendi.
ABD basınında iki liderin, özellikle Gazze konusunda farklı görüşlere sahip olmalarına rağmen, kameralar önünde bir anlaşmazlık izlenimi vermekten kaçınmayı başardığı yorumu yapıldı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Gazze ve Ukrayna savaşları konusunda önemli bir aracı olarak gördüğü değerlendirmesi yer aldı.
“Destansı görüşme”
Türkiye ve ABD arasındaki ikili ilişkilerin yeni dönemde geldiği noktayı ve Trump-Erdoğan görüşmesinin içeriğini Oval Ofis’teki görüşmeye katılan ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack DW Türkçe’ye değerlendirdi.
Barrack, Erdoğan ile Trump arasındaki görüşmenin “destansı” geçtiğini belirtti.
Tom Barrack ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için kullandığı “meşruiyet” ifadesiyle “siyasi bir bağlamı değil saygıyı kastettiğini” söyledi.
Nükleer işbirliği anlaşması
Görüşme, Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemin kapısını aralarken, enerji alanında da kritik bir adım atıldı.
Görüşme kapsamında, Türkiye ile ABD arasında “Stratejik Sivil Nükleer İşbirliği Mutabakat Zaptı” imzalandı. Anlaşmaya Türkiye adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ABD adına ise Dışişleri Bakanı Marco Rubio imza attı.
Boeing ile imza atıldı
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Trump ile yaptığı görüşmede, THY’nin ihtiyaçları için Boeing alımı da gündeme gelmesi bekleniyordu. Görüşmeden saatler sonra ise Türk Hava Yolları (THY), 225 uçak alımı için Boeing ile görüşmelerini tamamladı.
THY, Kamu Aydınlatma Platformuna yaptığı açıklamada 2029-2034 yılları arasında teslim edilmek üzere Boeing firmasına 50’si kesin, 25’i opsiyon olmak üzere toplam 75 adet B787-9 ve B787-10 Dreamliner siparişi verildiğini, ayrıca 100’ü kesin, 50’si opsiyon olmak üzere toplam 150 adet 737-8/10 MAX tipi uçak için de aynı firma ile görüşmeleri tamamladığını belirtti.
“Rus gazı” teklifine Rusya’dan tepki
Kremlin, Trump’ın Türkiye’nin Rus petrolü alımlarını durduracağı iddiasına sert yanıt verdi. Sözcü Dmitri Peskov, Türkiye’nin kendi çıkarlarına göre karar veren egemen bir devlet olduğunu vurguladı. Moskova, TürkAkım ve Mavi Akım’ın tam kapasite çalışmaya devam ettiğini açıkladı. Açıklama, Erdoğan ile Trump görüşmesinin hemen ardından geldi ve enerji hatlarının Rus ekonomisi için kritik önemini bir kez daha ortaya koydu.
Dış basın nasıl gördü
Erdoğan-Trump görüşmesi, İsrail basınının gündeminde geniş yer buldu. Haberlerde F-35 savaş uçakları, Suriye ile ilişkiler ve Gazze’deki savaş, temel başlıklardı.
BBC News ise görüşmeyi “Trump, Beyaz Saray’da bir araya geldikleri sırada Erdoğan’a Rus petrolü alımını durdurması için çağrıda bulundu” başlığı ile ele alarak, Trump’ın Rusya ile ilgili sözleri üzerinden haberleştirdi.
Oval Ofis’e yanıt MHP’den
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Erdoğan-Trump görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, geçtiğimiz günlerde dile getirdiği TRÇ İttifakı’na dair “NATO, Türkiye’yi görmezden geliyorsa her iki yöne bakma zamanı gelmiştir” dedi.
İsrail’in 6 farklı devletle savaş durumunda olduğuna dikkat çeken Bahçeli; Suriye’de ABD, Batı ve İsrail’in istikrarsızlığı sürdürmek istediğini belirterek “Türkiye’nin acil güvenlik ihtiyaçları bulunmaktadır” yorumunda bulundu.
Hakan Fidan’ın samimi görüntüleri
Dokuz ülkenin katıldığı BM Gazze zirvesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a eşlik eden Dışişleri Bakanı Hakan Fidan samimi hareketleriyle kameraya yansıdı. O anlar sosyal medyada çok konuşuldu.
Erdoğan iş insanları ile buluştu
Erdoğan, New York’ta ayrıca Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanı Hamdi Ulukaya ve ABD’li üst düzey şirket yöneticileriyle bir araya geldi. Görüşmede Coca-Cola CEO’su James Quincey, NBA Başkanı Adam Silver, FedEx CEO’su Raj Subramaniam gibi isimler de katıldı. Ayrıca Goldman Sachs, Amazon, Google ve Mastercard gibi büyük firmaların üst düzey yöneticileri de toplantıya katıldı.
Kaynak: kapsül.com