Otomasyon arızası
Kuzey Amerika Hava Savunma Komutanlığı (NORAD)
5 Ekim 1960'da Grönland'da bulunan uzaktan tespit istasyonundan ABD'ye yönelik yoğun Sovyet nükleer saldırısının sinyalini aldı.
Ülkenin en kuzeyindeki üsten bir füze saldırısı olduğu bilgisi verildi. Birkaç dakika hesaplamalar sürdü, ancak verileri işleyen subaylar bir şeylerin yanlış gittiğinden şüphelendi. Zira aynı gün, Nikita Kruşçev New York'a BMGK'yı ziyarete gelmişti.
Çok kısa süre sonra ABD'nin otomasyon sisteminin arıza yaptığı anlaşıldı. Yanlış çalışan füze saldırısı uyarı sistemi, aydan yansıyan bir radyo sinyalini tetiklemişti. Olanlardan sonra şans eseri bir 'karşı saldırı' gerçekleştirmediler. Nükleer silah yarışı tarihinde, uyarı sistemi ilk kez hata yapmıştı.
Operatör hatası
ABD Stratejik Komutanlığı ana merkezinin NORAD ve erken tespit noktalarıyla bağlantısı 24 Kasım 1961'de aynı anda kesildi.
Askeri açıdan bu yalnızca bir anlama gelebilirdi: Sovyet nükleer saldırıları.
Ancak kısa süre sonra sorunun nedeninin, Teksas eyaletinin Dallas kentinde merkezi bulunan çok uluslu telekomünikasyon şirketi AT& T'nin istasyonundaki bir operatör hatası olduğu anlaşıldı.
"Füze fırlatmak istemesi halinde görevli subayı vurması talimatını verdi"
1962 yılının ekim ayı birçok açıdan insanlık tarihinin en trajik ayı olabilirdi.
Küba Füze Krizi'nin ortasında Okinawa'daki dört gizli füze üssüne Mark 28 termo nükleer kruz füzesinin Sovyet topraklarına fırlatılması talimatı aldı.
Talimatlar telsizle gönderildi, tüm kodlar da doğruydu. Ancak Komutan William Bassett, koordinatların bulunduğu zarfı açtığında dört hedeften üçünün Sovyetler Birliği topraklarında olmadığını gördü.
Komutan kumanda merkeziyle irtibata geçip doğru talimat almadığını belirterek durumun netleştirilmesini istedi. Aynı zamanda iki askere füze fırlatma girişiminde bulunması halinde görevli subayı vurması talimatını verdi. Nihayetinde de Bassett ve diğer üslerden meslektaşları saldırıya başlamama talimatı aldı. Bu durum ise 2015'te, hikayenin kahramanının ölümünden dört yıl sonra açığa çıktı.
"Bilgisayarların insanlığı ölümün eşiğine getirdiği onlarca olay var"
ABD Hava Kuvvetleri Stratejik Komutanlığı genel merkezine, 3 Haziran 1980 saat 02.26'de (EST) denizaltılardan ABD yönüne iki balistik füze atıldığı yönünde sinyal geldi.
Sistem ekranında kısa süre içinde füzelerin atıldığı onlarca nokta belirdi. Stratejik Komutanlık mürettebatı havalanmak için hazırlandı, ancak NORAD yönetim merkezi saldırıya dair bir şeyle karşılaşmadı. B-52 mürettebatına bir sonraki emre kadar yerlerinde kalmaları söylendi.
Sorunun yine bilgisayar kaynaklı olduğu anlaşıldı. NORAD Komutanı General James Hartinger, erken uyarı sisteminin hata yaptığını kabul etti ve görevli subaya bombardıman uçakların durdurulmasını söyledi. Tüm bunlar birkaç dakika içinde oldu. Bilgisayarların insanları mahvoluşun eşiğine getirdiği bu gibi onlarca olay var.
Güneş uyduyu yanılttı
Sovyet ordusunda görevli yarbay Stanislav Petrov, 26 Eylül 1983 tarihinde füze saldırı uyarı sistemleri genel merkezinde nöbetteydi.
Sistem saat 00:15'te ABD'den Minuteman kıtalararası balistik füzelerin fırlatıldığını tespit etti. Karşı saldırı gerçekleştirme yönünde bir karar alınması için bir saatten az bir vakit vardı.
Petrov derhal savaş alarmı ilan etti. Saldırı olması halinde video kontrol cihazı ekranlarında füze ateşi görüntüsünün görülmesi gerekiyordu, ancak her şey yolundaydı. 'Oko' sisteminin uyduları ise dakikalar sonra aynı noktadan ikinci, üçüncü ve dördüncü Minuteman füzesinin fırlatıldığını bildirdi. Ancak kontrol cihazı ekranları operatörleri bu bilgi yine doğrulanmadı.
Yarbay Petrov, sorumluluk alıp üslerine uyarı sisteminin yanlış çalıştığına dair bilgi verdi. Askeri gizlilik ve siyasi nedenlerden bu bilgiden halk ancak 10 yıl sonra haberdar oldu. Daha sonra ise Sovyet uydusunun güneş yüzünden yanıldığı anlaşıldı. Füzenin fırlatılış bölgesi, dünyanın aydınlık ve aydınlık olmayan kısım arasında bir çizgi üzerine bulunuyordu. Işık ve karanlığın yarattığı kontrast sınırda bulutlardan yansıyan güneş ışınları 'Oko' sistemi vericilerini yanıltmıştı.
Soğuk Savaş döneminde hatalı ABD nükleer saldırısı sinyali verildiğini fark eden Yarbay Stanislav Petrov // AP Photo / Pavel Golovkin
