İnternet zararları ve hastalıkları

İlk yapacağınız iş bilmediğiniz, tanımadığınız insanları sosyal medyanıza ilave etmeyin. Arkadaş olmayın.

En iyi dolandırıcılar ve en kaliteli sapıklar sosyal medyadadır. Çok iyi gözüken birisi en sapık kişide, en iyi dolandırıcıda olabilir. Çok dikkatli olmak gerekiyor.

Gün boyu bilgisayarlarda aktif olarak klavye ve fare kullanımından dolayı, aynı  hareketlerin sürekli olarak tekrarlanması sonucunda kan akışında bozulma ve ağrıların şiddetlenmesi gibi problemler ortaya çıkıyor. Sürekli tekrarlanan hareketler kaslarda  ağrı oluşumuna neden oluyor. Belirtiler aylar ve yıllar içinde değişebiliyor. İlk seviyede rahatsız edici hissettirmeyen ağrılar, hastalığın ilerlemesiyle el ve parmaklarda uyuşukluk, karıncalanma gibi belirtiler ortaya çıkıyor. İş gereği olsun veya olmasın gün boyu bilgisayar başında vakit geçiren kişiler için büyük risk taşıyor. İlk başlarda bilgisayar kullanımı ile ilişkilendirilen bu hastalık günümüzde telefonlarda en sık kullanılan anlık mesajlaşma uygulaması olan “WhatsApp” ile bağdaştırılarak “WhatsAppitis” olarak adlandırılıyor.

İngilizce’de “No Mobile Phobia” kelimelerinin kısaltmasından üretilen Nomofobi, dilimize telefonsuzluk fobisi olarak çevrilerek cep telefonundan yoksun kalma korkusu olarak tanımlanıyor. Sürekli iletişim ve etkileşimde kalıp görünür olmak nomofobiyi tetikliyor. Kişinin telefonu olmadan kendini boşlukta hissetmesi,takıntılı bir şekilde telefonunu kontrol etme isteği, cihazın şarjı bittiğinde yaşadığı çaresizlik duygusu ve devamında yaşanan anksiyete nomofobi olan kişilerde görülen belli başlı özellikler arasında.

Oxford İngilizce Sözlüğü’ne 1998 yılında giren ve son dönemde hızla artış gösteren ego sörfü kişinin düzenli aralıklarla Google veya diğer sosyal medya ağlarında kendi ismini araması ve hakkında ne gibi bilgilere ulaşabileceğini kontrol etmesi durumunu tanımlıyor. Online narsizm olarak da sayılan ego sörfü dijital çağın hastalıklarında yerini alıyor.

Sosyal medyada vakit geçirirken fotoğraflara bakmak, ilham almak eğlencelidir fakat bu iş fazla abartıldığında ne olur? Cevap Photolurking. Photolurking, Facebook ve Instagram ile tavan yapan bir kavram. İnternette, saatlerce başkalarının fotoğraflarına ezberleyecek derecede bakma, yorumlama ve beğenme durumu photolurking’e işaret ediyor.

Hikikomori, Japonca bir kelime. Türkçe’de karşılığı geri çekilme, sosyal izolasyon olarak adlandırılan bu hastalık İlk olarak Tamaki Saiko tarafından belirlenir. Bu hastalık kişilerin aniden kendini eve kapatmasına, aile ve arkadaşlarıyla iletişimlerini koparmasına neden oluyor.  Odaya kapanarak temel ihtiyaçlarını karşılamayı unutan bireyler tüm gün bütün vaktini bilgisayarda geçiriyor. Kendini unutma noktasına gelen bu kişilerde sıklıkla depresyon ve kaygı bozluklukları gibi psikolojik bozukluklar görülebiliyor. İlk aşamada konforlu gelen Hikikomori, sürenin artmasıyla birlikte stres ve yalnızlık duygusunun artmasına neden oluyor. Japonya’da 700.000’den fazla hikikomori hastasının olduğu biliniyor bu rakam dünya çapında hızla artıyor.

Pornografi ve Enformasyon kelimelerinden türetilen bu kelime “bilgi açlığını internette dindirmeye çalışmak” olarak tanımlanıyor. Bu hastalıkta kişiler internet ortamında sürekli araştırma ve okuma yaparak bilgi açlığını dindiriyor.

Ülkemizde blog ifşacılığı olarak anılan bu kavram kişiler hakkında bilinmemesi ve yayılmaması gereken bilgileri başkaları da görmeli düşüncesi ile hareket ederek kontrolsüz bir şekilde online platformlarda sürekli yayınlama ve ifşa etme hastalığı olarak nitelendiriliyor.

“Fear of Being Offline” kelimelerinin kısaltılmasından oluşturulan ve Türkçeye “Çevrimdışı Olmaktan Korkma” olarak çevrilen bu kavram Nomofobi ile bağlantı halinde. Bu hastalıkta kişiler yurt dışı seyahatlerinde telefon hatlarını internet erişimine açık tutuyor ve kablosuz internet bulunmayan yerlerde dolaşmak dahi istemiyorlar.

Kendisini tanıtmak için sürekli kendi videolarını Internet sitelerinde yayınlama, yayınlatma.

Kişinin internet ortamında sağlıkla ilgili bilgi aramaya veya bilgiye ulaşmaya çok fazla zaman harcaması durumuna verilen bir isimdir. Bu durum, kişinin sağlık endişesi ya da kaygısını arttırabilir ve bu da stres, anksiyete ve depresyon gibi ruh sağlığı sorunlarına yol açabilir.

Sürekli olarak Wikipedia, internet sözlükleri ve bilgi paylaşım ağlarında, bilgileri düzenleme, yeni bilgiler paylaşma ve bunları kronolojik düzenlere sokma durumunu abartıp, kendini adeta, yürüyen kütüphane olarak gören insanlardan türemiş bir hastalıktır.

Hastalık günümüzde her türlü mobil cihazla oluşmaktadır ve Kişilerin her yerde maillerini ve sosyal medya bildirimlerini kontrol etmesi durumudur. Öyle ki bu kişiler tuvalette, banyoda, cenazede, toplantıda, yemekte, derste bile telefonlarını kontrol etmekten kendilerini alamazlar.

kişilerin teknolojik cihazları kullandıkları süre zarfında başka bir iş yapmaksızın internet üzerinden mp3 indirme hastalıklarına verilen isimdir. Kişiler sürekli olarak mp3 indirip arşivlemekte ve belki de bu müzikleri dinlemeye vakitleri olmamaktadır.

Cep telefonlarının da yaygınlaşmasıyla beraber mesajlaşma sebebiyle insanlarda görülen bilek ağrısı, günümüzün en yayın hastalıklarından biridir ve yeni adı da WhatsAppitis olmuştur. WhatsAppitis terimi ilk kez 2014 yılında bir tıp dergisi olan The Lancet’te kullanılmıştır.

Selfitis, özsaygı eksikliğini gidermek ve kişinin içindeki boşluğu doldurmak amacıyla kendi başına fotoğraf çekmesi ve bunları sosyal medyada çok fazla paylaşmasıdır. Amerikan Psikiyatri Birliği (APA), selfie çekmenin zihinsel bir sağlık sorunu olduğunu onaylamıştır.

Bu hastalık, kişinin başka bir karakter oluşturması veya başka birini tamamen taklit etmesi şeklinde kendisini gösteriyor. Başka biriymiş gibi sosyal medyada var olması, kişinin ileri düzeyde günlük yaşamına bile yansıtoe. Myspace artık eskisi kadar yaygın değil ama günümüzde her sosyal medya platformunda sahte profil resmi veya sahte isimlerle hesap açan birçok kişi bu hastalıktan mustarip.

Yapı olarak ego sörfüne benzeyen bu hastalık kişinin kendisi yerine yakın çevresinde bulunan herkesin adını sürekli dünya genelinde en çok kullanılan arama motoru olan Google üzerinde araması ve haklarında bulduğu bilgileri sürekli kontrol edip kaydetmesi dürtüsüdür. “Stalking” ifadesi Türkçeye “ısrarlı takip” olarak çevrilebilir.

İngilizce “Joy of Missing Out” kelimelerinin kısaltılmasıyla adlandırılan hastalık Türkçeye “Habersiz Kalma Neşesi” olarak çevrilebilir. Jomo Hastalığı; Fomo Hastalığı ile bağlantılı olup aslında Fomo Hastalığı ile başlayan bir sürecin terse çevrilmesi olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin sosyal medya üzerinden duyurulan bir etkinliğe kişinin gitmek istemesi ve bu etkinlik tarihine kadar sosyal medya üzerinden paylaşımları takip etmesi Fomo Hastalığı (etkinlikle ilgili paylaşımları kaçırma korkusu) olarak kendisini gösterir. Kişinin herhangi bir sebeple etkinliğe katılamama durumunda bu konudaki gelişmeleri kaçırmaktan zevk alması ise Jomo’ya işaret eder.

Videolu atari oyunlarının hayatımıza girmesiyle aşırı oyun oynamaya bağlı spor yaralanması olarak 1990 yılında literatürde tanımlanan Nintendinitis; 35 yaşındaki kadın hastanın çocuklarının oynadığı Nintendo isimli oyunu yılbaşı tatilinde aralıksız 5 saat boyunca tek başına oynaması ve ertesi gün sağ başparmağın ekstansör tendonu bölgesinde şiddetli ağrı nedeniyle doktora başvurması ile isimlen- dirilmiştir.

Hayalet titreşim sendromu (PVS), kişinin cep telefonunun veya diğer teknolojik cihazının titreşmediği halde titreşiyormuş gibi yanlış algılanması anlamına gelir.

Bağımlılık denilince herkesin tüyleri ürperir, en kötü sahneler gözümüzün önünde beliriverir. Kendimize göre bağımlılıkları derecelendirir ve en kötüsüne karar veririz. Bağımlılık olarak toplumun çoğu ilk önce uyuşturucu maddeleri daha sonra alkol, sigara, kumar gibi bağımlılıkları düşünür. Çağımızın yeni ve büyük bir kitlede görülen bağımlılığını ne yazık ki pek ciddiye almıyoruz. Sürekli yeni bireylere erişen dijital ortamların ilerleyen yıllarda tüm dünya nüfusunu etkisi altına alacağı öngörülürse başta hekimler olmak üzere tüm sağlık çalışanlarının yukarıda ayrıntılı olarak tanımlanan tüm bu dijital çağın yeni hastalıklarıyla ilgili bilgi sahibi olması, tanımlanmış tanı kriterleri ve tedavi protokolleriyle ilgili donanımlarını arttırmaları, konuyla ilgili farkındalık sahibi olmaları kaçınılmazdır. Çünkü polikliniklerimizde bundan böyle dijital çağın yeni hastalıkları nedeniyle başvuru sayılarında artışlar gözlenecektir.

İnternet ve sosyal medya ile mahremiyet kavramı ortadan kalktı. Kullanıcılar kendi paylaşımlarını yaparken de başkalarının içeriklerini izlerken de mahremiyet konusuna önem vermeyebiliyor.

Kişisel bilgilerin her platformda paylaşılması sorunları da beraberinde getiriyor.

Anonim hesaplara sahip kişiler ortaya çıkıyor ve psikolojik olarak yıpranma gözlemleniyor.

İnternet ve sosyal medya bağımlılığı kavramı ortaya çıkıyor, psikolojik yeni durumlar oluşabiliyor.

Başkalarının hayatlarını izleme ve değerlendirme konusunda aşırılıklar gözlemlenebiliyor.

Yetersizlik hissi, kendini değersiz görme ve mutsuz psikoloji içerisine girme konusu gündeme geliyor ve büyük sorunlar oluşuyor.

Sürekli önemli durumları kaçırma hissi yaşanabiliyor.

Doğru bilgiye ulaşmak zorlayıcı olabiliyor ve yanlış bilgilere inanma durumları gerçekleşebiliyor.

Siber zorbalığa maruz kalınabiliyor ve bu durumla başa çıkmak psikolojik olarak zorlayıcı olabiliyor.

Klavye ve fare kullanımına bağlı olarak kaslarda ve sinirlerde hastalıklar görülebiliyor.

Blog ifşacılığı, Youtube narsisizmi, Siberhondrik, Photolurking, Wikipedializm, Crackberry, Cheesepodding gibi bağımlılık kavramları internetin zararları olarak hayatımıza dahil oluyor.

Mantıklı düşünme ve akıl yürütme yönünden insanı zayıflatıyor

Sosyal Medyanın Zararları Nelerdir?

Günümüzde neredeyse herkesin bir parçası haline gelen sosyal medya platformları, birçok avantaj sunmasının yanı sıra ciddi fiziksel ve psikolojik sağlık sorunlarına da yol açabiliyor. Peki, sosyal medyanın zararları nelerdir? Hayatımızdan sosyal ilişkilerimize kadar birçok alanı etkileyen bu zararları daha yakından inceleyelim.

Sürekli bilgi akışı ve “başkalarının hayatları” ile kıyas yapma, bireylerde yüksek seviyede anksiyete oluşturabilir. Sürekli online kalmak, beğeni ve yorum beklentisi bu durumu tetikler.

Sosyal medya, özellikle gençler arasında depresyon riskini artırabilir. Sürekli mutlu ve başarılı görünen insanların gönderileri, kullanıcıların kendi hayatlarından memnuniyetsizlik duymalarına sebep olabilir.

Sosyal medyadaki sürekli güncellemeler ve bildirimler, bireyler üzerinde sürekli bir bilgi işleme ve tepki verme baskısı yaratır, bu da stres seviyelerini yükseltir.

Sürekli duygusal tepki vermek ve empati kurmaya çalışmak, duygusal tükenmişliğe yol açabilir. Kullanıcılar zamanla daha az duyarlı ve daha yorgun hissedebilir.

Sürekli olarak başkalarının başarıları ve mutlu anları ile karşılaştırma yapmak, kişinin kendi değerini ve başarılarını küçümsemesine neden olabilir.

Kullanıcılar, sosyal medyada sürekli idealize edilmiş hayatları gördükçe kendi gerçeklikleri ile karşılaştırma yapar ve bu durum özgüvenlerini olumsuz etkileyebilir.

Sosyal medyada sürekli olarak “eksik” ya da “yetersiz” hissetmek, kişisel değersizlik duygularına yol açabilir.

Sosyal medya, kullanıcılar arasında genel bir mutsuzluk ve tatminsizlik hissi yaratabilir, özellikle de sürekli başkalarının mutlu anlarını görmek buna neden olabilir.

Sosyal medya kullanımı, özellikle yatmadan önce yapıldığında, uyku kalitesini düşürebilir ve uyku problemlerine neden olabilir.

Sanal iletişim, gerçek hayattaki ilişkilerin kalitesini düşürebilir ve yüz yüze iletişim becerilerinde azalmaya neden olabilir.

Sosyal medya, bağımlılık yapıcı özelliklere sahiptir ve kullanıcıların gerçek hayattan kopmasına, sanal dünyada daha fazla zaman geçirmelerine neden olabilir.

Sosyal medyanın aşırı kullanımı, dikkat dağınıklığına ve verimlilik düşüklüğüne yol açarak, akademik ve profesyonel başarıları olumsuz etkileyebilir.

Uzun süreler boyunca ekran karşısında oturmak, göz sağlığından postür bozukluklarına kadar fiziksel sağlık sorunlarına neden olabilir.

Zarar Örnekler

Anksiyete Bir birey, arkadaşlarının sosyal medyada yaptığı lüks tatil paylaşımlarını görünce, kendi yaşam standartlarını sorgulamaya başlar ve bu durum kaygıya yol açar.

Depresyon Bir genç, sosyal medyada sürekli olarak “mükemmel” ilişkiler ve başarı hikayeleri gördükten sonra kendi yaşamındaki eksiklikleri düşünerek uzun süreli bir melankoliye sürüklenir.

Stres İş yerindeki bir proje üzerinde çalışan bir yetişkin, LinkedIn’de sürekli kariyer başarılarıyla ilgili gönderiler gördükçe kendi kariyer yolunu sorgulamaya başlar ve bu durum stresine neden olur.

Duygusal tükenmişlik Bir sosyal hizmet uzmanı, çeşitli yardım kampanyaları ve trajik olaylar hakkında sürekli güncellemeler aldığı için duygusal olarak kendini tükenmiş hisseder.

Öz saygının kaybı Bir sanatçı, diğer sanatçıların çalışmalarının sosyal medyada binlerce beğeni almasını görünce, kendi sanatını yetersiz bulmaya başlar ve bu durum öz saygısını olumsuz etkiler.

Özgüven düşüklüğü Spor salonuna yeni başlayan bir birey, fit vücutlara sahip insanların fotoğraflarını gördükçe kendi ilerlemesinden memnun kalmaz ve özgüveni düşer.

Değersizlik hissi Bir blogger, yazılarını ve fotoğraflarını paylaştığında az ilgi gördüğünü fark eder ve bu, yaptığı işin değersiz olduğu hissine kapılmasına neden olur.

Mutsuzuk Sosyal medyada sürekli olarak eski sevgilisinin mutlu yeni ilişkisini gören bir kişi, kendini mutsuz ve yalnız hisseder.

Uyku problemleri Bir üniversite öğrencisi, yatmadan önce Instagram’da saatlerce vakit geçirir ve bu yüzden düzenli uyku saatlerini kaçırır.

Sosyal ilişki problemleri Çiftlerden biri, diğerinin sosyal medyada eski bir flörtle etkileşimini keşfeder ve bu, aralarında ciddi güven sorunlarına yol açar.

Sosyal medya bağımlılığı Çalışması gereken saatlerde bile sürekli Facebook’u kontrol eden bir ofis çalışanı, iş performansının düşmesine neden olur.

Okul ve iş problemleri Lise öğrencisi, ders çalışması gerekirken TikTok videoları izlemeye dalıp sınavlarda düşük notlar alır.

Fiziksel zararlar Uzun süreler boyunca bilgisayar başında çalışan bir yazar, kronik boyun ağrısı ve göz yorgunluğundan şikayetçi olur.