Milli güvenlik ve kamu düzeninin, genel sağlık ve genel ahlakın veya başkalarının hak ve hürriyetlerinin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, taşınması veya bulundurulması yasak olan her türlü silah, patlayıcı madde veya eşyanın tespiti amacıyla yapılan arama önleme araması olmaktadır.
Önleme araması kişilerin üstlerinde, aracında, özel kağıtlarında, eşyasında, toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanunu kapsamına giren toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapıldığı yerde veya yakın çevresinde, özel hukuk tüzel kişileri ile kamu kurumu niteliğinde ki meslek kuruluşları veya sendikaların genel kurul toplantılarının yapıldığı yerin yakın çevresinde, halkın topluca bulunduğu veya toplanacabileceği yerlerde, 5253 sayılı Dernekler kanunun 20. maddesi kapsamında derneklerde veya eklentilerde, 6222 sayılı sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesine dair kanunun 12. İnci madde kapsamında spor müsabakası öncesinde, esnasında ve sonrasında spor alanının çevresinde ve müsabakanın yapılacağı yer gidiş ve geliş güzergahında, 5607 sayılı Kaçakçılıkla mücadele kanununda öngörülen suçların işlenmesinin önlenmesi amacıyla, ticarethane işyeri ve benzeri eğlence yerler ile eklentilerinde, her türlü toplu taşıma veya seyreden taşıt araçlarında, yerleşim yerlerinin giriş ve çıkışlarında, umumi veya umumi açık yerlerde veya öğrenci yurtlarında veya eklentilerinde, öğretim ve eğitim özgürlüğünün sağlanması için her derecede öğretim ve eğitim kurumlarının ve üniversite binaları ve ekleri içerisinde, kurumun imkanlarıyla önlenmesi mümkün görülmeyen olayların çıkması olasılığı karşısında rektör, acele hallerde dekan veya bağlı kuruluş yetkililerin kolluktan yardım istemeleri halinde, girilecek üniversite, bağımsız fakülte veya bağlı kurumların içerinde, bunların yakın çevreleri ile giriş ve çıkış yerlerinde yapılabilmektedir.
Fakat konutta, yerleşim yerlerinde ve kamuya açık olmayan özel işyerlerinde ve eklentilerinde önleme araması yapılamaz.
Önleme araması hakim kararıyla veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mülki amirin yazılı emriyle yapılabilmektedir.
