Azerbaycan Türklerinin milli kimliklerinden bahsedince ilk akla gelen kelime “Azeri” kelimesidir.
Peki, İran menşeli olan bu kelimenin arkasında aslında bin bir türlü fitne fesadın olduğunu biliyor muydunuz?
Bir az geçmişe gidelim. Büyük Selçukluların bu yurtlara gelişiyle Azerbaycan da daimi Türk yurdu haline geldi. O zamandan Rus işgaline kadar buralarda yaşan halk Türkman yani Türk olarak tanındı. Ancak 1828’deki İran ve Rusya arasında imzalanan Türkmençay Anlaşmasıyla Azerbaycan ikiye bölündü. Azerbaycan’ın kuzeyi Rus işgaline bırakılırken, Güney Azerbaycan da İran’a kaldı. Kuzeyi alan Rusya bize, milli kimliğimizden uzaklaştırmak için Tatar derken, İran, işgal altında bulundurduğu Güney Azerbaycan Türklerini aynı niyetle Azeri olarak çağırıyor.
Azeri kelimesi ilk bakışta Azerbaycan kelimesinin kısaltılmışı gibi görünse de aslında bu kelime kasıtlı olarak kullanılmış ve altında art niyet taşımaktadır. Azeriler İran’da yaşamış Farsça konuşan ve etnik fars milletine mensup, ateşe tapan bir topluluktur. Bu topluluğun Azerbaycan Türkleriyle hiçbir ilgilisi yoktur.
İran iddia ediyor ki Azerbaycan Türkleri aslında Fars soylu olan Azerilere mensuptur. Daha sonra “zalim, barbar, yağmacı Türkler” (!) Azerilerin kadınlarına, kızlarına tecavüz ederek, onlara baskı uygulayarak zorla Türkleştirmişler. İran bununla egemenliği altında olan 35 milyonluk Azerbaycan Türklerini kendi milli kimliğinden uzaklaştırarak asimile etmeye çalışıyor.
O yüzden biz Azerbaycan Türkleri için “Azeri” ifadesi hakaretle eş değerdir. Bu kelime İran’dan sonra Türkiye ve Rusya’ya, oradan da bugünkü Azerbaycan Cumhuriyetine geçmiştir. Bunun içindir ki maalesef bugün hala Azerbaycan Cumhuriyetinde kendisine “Azeri” diyenler var. Ancak halk bilinçlendikçe bu kelimeyi kullanmıyor.
Ben bunu Türkiye’deki arkadaşlara söylediğim zaman ilk aldığım tepki bu kelimenin Azerbaycan’ın kısaltılmışı olarak kullandıklarını demeleridir. Bugün Batı Trakya’da yaşayan Türklere Yunan demek ne kadar yanlışsa Azerbaycan Türklerine de Azeri demek o kadar yanlıştır. Kaldı ki bu kelimeni kısaltma olarak da söylemek mantıken doğru değildir. Zira bu kelimeyi bu şekilde kısaltmak için ülkenin isminin “Azeribaycan” olması gerekmektedir. Ancak ülke isminde “i” harfi yoktur. Yani “Azeribaycan” değil “Azerbaycandır”.
Biz Türküz, daha açık ifadeyle Azerbaycan Türküleriyiz. Derdimiz ırkçılık yapmak değildir. Ancak milli kimliğimiz üzerinde oyun oynanılmasına ve bize, bizden olmayan isimler vererek farklı amellere alet edilmemizi hiçbir zaman kabul etmedik bundan sonra da kabul etmeyeceğiz!!!
Senan Kazımoğlu
kaynak: https://orhaajans.com/
