Karaman Türkleri, 1071’den çok önce Türkiye’ye gelip yerleşen Kuman / Kıpçak veya Peçenek Türklerinin bir boyu olmalıdır.
Anadolu’da Karaman ismine ilk kez MÖ 400’de rastlıyoruz. Bugünkü Uşak ilimizin bulunduğu yerin yakınlarında MÖ 400’de Keramonagora (Karamanpazarı, Karaman Halk Meydanı) adlı bir yerleşim merkezi bulunmaktadır. Anadolu’nun Tarihî Coğrafyası adlı eseri yazan Ramsay, Keramonagora’nın İslâmköy olabileceği düşüncesindedir. (W. M. Ramsay, Anadolu’nun Tarihî Coğrafyası, (Çeviren: Mihri Pektaş), İstanbul 1960, s. 30.)
Selçukluların Doğu Anadolu’ya yaptıkları akınlara karşı Bizans İmparatoru Konstantin Momomach, Peçeneklerden 15 bin kişilik bir birlik kurmuş, bu birliğin başına dört Peçenek komutan tayin etmiştir. Bu komutanlardan birinin adı da Karaman’dır. (Eröz, age, s. 11; Necati Demir, Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Tarihî Alt Yapısı, Ankara 2005.)
1473’te kaleme alınan Saltık-name’de Karaman ilinden ve o ilde yaşayanların bir kısmının Müslümanlığı kabul ettiğinden bahsedilmektedir. Ayrıca Müslümanlığı kabul eden Karaman adlı bir şahsın Selçuklu sultanına damat ve komutan olduğu anlatılmaktadır. (Demir-Erdem, age, s. 306.)
Günümüzde Türkiye’nin güneyinde bir ilimizin adı Karaman’dır. Adapazarı, Balıkesir, Bursa, Antalya, Denizli Acıpayam, Ankara Çubuk, İzmir Ödemiş’e bağlı birer Karaman köyü bulunmaktadır. Denizli Çivril, Edirne Uzunköprü, Burdur Tefenni’de Karamanlı; Balıkesir, Bolu, Antalya, Bursa İnegöl, Balıkesir Dursunbey, Kocaeli Kandıra’da Karamanlar köyleri; Kütahya Gediz’de Karamanca köyü yer almaktadır. Türkiye genelinde 1 İl, 1 İlçe, 4 Kasaba, 139 Köyde, 79 İlde Karaman ismine rastlıyoruz. Sivas 4 Karaman isminin en çok olan İlimizdir.
Karamanlı Türkçesi ile Yazılmış Kitabelerin Bazıları:
01. Nevşehir-Ürgüp Yenicami Mahallesi Hamam Kitabesi
02. Nevşehir-Derinkuyu İlçesi Suvermez Kasabası Ev Kitabesi
03. Nevşehir-Derinkuyu İlçesi Özlüce Köyü Kilise Kitabesi
04. Niğde-Konaklı Köyü Kilise Kitabeleri
05. Niğde Yeşilburç Köyü Camiye Çevrilen Kilise Kitabesi
06. Niğde Müzesi Mezar Taşı Kitabesi
07. Niğde-Kumluca Köyü Camiye Çevrilen Kilise Kitabesi
08. Niğde-Hamamlı Köyü Kilise Kitabesi
09. Konya-Sille Hagios Mikhael Kilisesi Kitabesi
10. Kayseri-Endürlük Köyü Üç Azizler Kilisesi Kitabesi
11. Isparta-Doğancı Mahallesi Aya Yorgi Kilisesi Kitabesi
12. Antalya-Alanya Müzesi Kilise Kitabesi ve Mezar Taşı Kitabesi
13. Mersin-Silifke Müzesi Mezar Taşı Kitabeleri
14. Karadeniz Ereğlisi-Süleymanlar Mahallesi Çeşme Kitabesi
15. Tokat Müzesi Mezar Taşı Kitabesi
16. İstanbul Zeytinburnu’ndaki Balıklı Meryem Ana Rum Ortodoks Manastırı Mezar Taşları.
Şerafettin GÜÇ
Karamanoğulları Tarihi Araştırmacısı- Eğitimci Yazar
Kaynaklar
-János Eckmann, Karamanlı Türkçesi konusunda pek çok makale yayımlamıştır. (János Eckmann, “Anadolu Karamanlı Ağızlarına Ait Araştırmalar (I. Phonetica)”, DTCFD, C. VIII, S. 1-2, Mart-Haziran 1950, s. 165-197)
-Semavi Eyice, Türkiye’nin çeşitli yörelerinde tespit ettiği kitabeleri iki makale hâlinde yayımlamıştır. (Semavi Eyice, “Anadolu’da ‘Karamanlıca’ Kitabeler”, Türk Tarih Kurumu Belleten, C. XXXIX, S. 153,)
-Mehmet Eröz, Hristiyan Türkler konusundaki çalışmasında Karaman Türklerinin üzerinde de durmuştur. (Mehmet Eröz, Hristiyanlaşan Türkler, İstanbul 1983.)
-Osman Fikri Sertkaya ise Karamanlı ağzı ile yazılan metinleri incelemiş, İstanbul Balıklı Meryem Ana Manastırı’nın bahçesinde bulunan mezar taşlarından bazılarının metnini vermiştir. (Osman F. Sertkaya, “Grek Harfleriyle Yazılmış Anadolu Karamanlı Ağzı Metinleri Üzerine”, Journal Of Turkish Studies, Vol. 28/ II, 2004, s. 1-21.)
-Harun Güngör, zaman zaman tespit ettiği Karamanlıca kitabeleri yayımlamıştır. (Harun Güngör, “Niğde-Nevşehir Yöresindeki Yeni Karamanlıca Kitabeler”, VII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, 8-12 Kasım 1999; )
-Görsel Korat, İstanbul Zeytinburnu’ndaki Balıklı Meryem Ana Rum Ortodoks Manastırı’nın avlusundaki Karaman Türkçesi ile yazılmış mezar taşlarının resmini yayımlamıştır. (Görsel Korat, “Karanlıktaki Dil”, Atlas, S. 125, Ağustos 2003, s. 56-56-57.)
-Şerafettin Güç, Mübadele ile Atina’ya yerleşen Karamanlı gerçek bir Anadolu insanı olan Thanasis Papanikolaou ile yapılan bir sohbette yaşlı adam bir ah çektikten sonra “Memleket, memleket” diyordu. (“Karamanoğulları Karamanikası” Berikan Yayınları 2018- s.125,170,225 ISBN 978-625-7049-66-5)
-Bazı Türk boylarının Müslüman Oğuzlardan çok önce Anadolu’ya gelip boydan boya yerleştikleri hakkında yüzlerce kaynak ve delil bulunmaktadır. (Vecihe Hatipoğlu, “Türk Tarihinin Başlangıcı”, Türkoloji dergisi, C. VIII, Ankara 1979, s. 29-32; Necati Demir; Türkiye’de Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabeler ve Karaman Türklerinin Dili)
