 |
|||
Anadolu Selçuklularının dağılmasından sonra Selçukluların hâkim oldukları topraklar üzerinde çeşitli adlar altında çok sayıda beylikler kuruldu. Bu Beyliklerden Karamanoğulları, Selçukluların sahip oldukları topraklar üzerinde değil, başka bir devletin, Kilikya Ermeni Prensliğinin toprakları üzerinde kurulmuş tek beyliktir.
Karamanoğulları beyliğinin ermeni prensliği içindeki toprakları, Kilikya Ermeni prensliği içindeki Rubenian hanedanının hâkim olduğu topraklarla sınırlı kalmıştır.
Karamanoğulları, Selçuklu toprakları dışında bir bölgede kurulmasına rağmen en güçlü ve en uzun ömürlü beylik olma özelliğine sahiptir. Anadolu da kurulan beyliklerin çoğu kurumsal devlet yapılanmasını gerçekleştirememişlerdir.
Osmanlı kayıtlarında Karamanoğlu topraklarından diyar-ı Rum diye bahsedilir. Diğer beyliklerde Arap harfleri kullanılırken Karamanoğullarında Grek Alfabesi kullanıldığı için bu şekilde anıldığı sanılmaktadır. Karamanoğullarının KARAMANLİKA denilen bir yazı dili kullandıkları iddia edilir.
DEVLETİN İDARE MERKEZİNE TAHT/KARAMAN VE YÖNETİCİSİNE KRAL İFADESİNİ KULLANAN TEK BEYLİK KARAMANOĞULLARIDIR.
Gerek Selçukluların gerekse gelecekte büyük bir imparatorluğu kuracak olan Devlet-i Aliyye’i (Osmanlılar) en çok uğraştıran tek beylik Karamanoğullarıdır.
SELÇUKLULARDAN BERİ RESMİ YAZIŞMALAR VE İLİMDE KULLANILAN ARAPÇA VE FARSÇA OLMASINA RAĞMEN, TÜRKÇEDEN BAŞKA DİL KULLANILMAMASI HAKKINDA FERMAN YAYINLAYAN TEK BEYLİK KARAMANOĞULLARIDIR.
Kerimüddin Karaman Bey’in oğlu Şemseddin I Mehmet Bey, Keykubat, Keykavuş ve Keyhüsrev ünvanları ile anılan Selçuklu Sultanlarının Fars kültürünün etkisinde kalarak uygulaya geldiklerinin aksine Farsçayı devlet dili olmaktan çıkarmış, onun yerine “Türk toplumunda Türk dili kullanılmalı ve konuşulmalıdır” ilkesini vurgulayarak meşhur tarihi fermanını Konya Sarayı önünde okutmuş.
Anadolu’da Karamanoğulları döneminde ilk Türkçe tıp kitabı “Mecmu’atu’l Feva’id” Karamanoğlu II. İbrahim Bey’in zamanında “Mahbub Oğlu Müderris Hekim Beşir Çelebi” tarafından yazılmıştır. Bu kitabını Ermenek Tol Medresede yazmıştır. Bu eserin Orjinali Fransadadır. Fatih Sultan II Mehmed’in hekim başısı olmuştur.
İlk Türkçe Kur’an tefsiri girişimi ve Kura’nı Kerim yazımı 1314 yılında Karamanoğlu Alâeddin (Ebulfeth) Halil Mirza Bey adına bu dönemde gerçekleştirilmiştir.
Ermenek Akça Mescit Camii 1300 yılında Karamanoğulları zamanında Hacı Ferruh adında bir kişi tarafından yaptırılmış.
Ermenek Ulu Camii 1302 yılında Karamanoğlu Mahmut Bey tarafından yaptırılmış.
Göksu üzerinde ki Görmel Köprüsü 1305 yılında Karamanoğlu Alâeddin (Ebulfeth) Halil Mirza Bey tarafından yaptırılmış.
Ermenek Tol Medrese 1339 yılında Ermenek Emiri Burhaneddin Musa Bey tarafından yaptırılmıştır.
Karamanoğulları mimaride, dil ve kültürde yeri ve özelliği olan bir devlet olarak Ermenek merkezli bir egemenlik kurmuş olsalar da 1476 yılında Osmanlı tarafından beyliğin yıkılmasından sonra Karamanoğullarına ait bütün değerler tarih sahnesinden silinmeye çalışılmıştır.
Osmanlı yönetiminde halk başta Kıbrıs adasına olmak üzere başka bölgelere Makedonya’ya, Ege’ye (Muğla ve Denizli) ve Karadeniz yöresine sürgün edilmiş mabetleri, türbeleri, eserleri yıkılmaya ve yok olmaya terk edilmiştir.
Karamanoğulları Beyliğinin hüküm sürdüğü Taşeli bölgesinin tümü ile Osmanlı tarafından cezalandırılmış, yörede ki hâkimiyetleri boyunca bir tek Osmanlı eseri dahi gerçekleştirmek inşa etmek gereği duyulmamış ve taş üstünde taş konulmamıştır.
Dünya haritasını çizen Piri Reis gibi bir şahsiyet Karaman Hatuniye Medresesinde 8-9 yaşına kadar eğitim almıştır. Karamanlı bir ailenin çocuğu olan Ahmet Muhyiddin Piri’nin ailesi II. Mehmed devrinde padişahın emri ile Karaman’dan İstanbul’a göç ettirilen ailelerdendir.
Türklerin Anadolu’da ilk yerleşik düzene geçtikleri yer, Bursa Yenişehir ile Karamanoğullarının ilk başkenti olan Ermenek ilçesidir.
Türklerin Dünyada ki rengi olan Turkuaz rengini en büyük tuğ olan Hakan Tuğbalarında kullanan ilk Karamanoğulları olmuştur. Turkuaz rengi Osmanlı Devletine hediye edilmiştir. İznik çinilerinin vazgeçilmez rengi turkuaz olmuştur.
Şuan ki kullanılan mehter takımı teşkilatını tarihte NEVBENT adı altında ilk kuran Karamanoğullarıdır. Bu müzik teşkilatı o devirde başta savaşlarda ve özel günlerde kullanılmıştır. Mehter takımının baş çalgı aleti NEKKARE denilen bugünkü kudüme benzeyen yan yana duran iki küçük davuldur. NEKKARE’yi ilk kullanan Karamanoğullarıdır. HALÎLE denilen birbirine çarpan zilleri halen tasavvuf müziğinde kullanılıyor.
Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan ile Bizans imparatoru I. Manuel Komnenos arasında, Denizli Çivril Düzbel geçidi yakınlarında Miryokefalon’da (Myriokephalon) yapılan savaşta (17 Eylül 1176) Anadolu uç beylerinden olan İbrahim Han oğlu Sadedin Bey (Karamanoğullarının kurcusu Nure Sofi’nin babası) askeri destek vermiştir. Tarihte ilk defa DAVUDİ ZIRH yapımı Karamanoğulları tarafın yapılmış ve bu savaşta kullanılmıştır. Daha sonradan bu teknik Osmanlıya öğretilmiştir. Bu savaştan sonra Anadolu TÜRKİYE ismini almıştır.
Siyahser Sultanın esas adı Alâeddin Rumi, diğer bir adı da Alâeddin Ebdal’dir. İri vücutlu, esmer benizli, daima siyah elbise ve kaftan giyip, başına siyah sarık sarardı. Siyah yağız ata binmesi sebebi ile Siyahser Sultan (Karabaş Veli)denmiştir. Kuran tahsiline başlayanların ellerine aldığı ilk tecvit kitabı olan “Karabaş Tecvidi’ni” Karamanlı Siyahser Sultan yazmıştır. Mezarı Karamandadır.
Şerafettin GÜÇ araştırmasıdır.
Not: İnternet seçkilerinden iktibas edilmiştir.
