Kamu Davası Kavramı
Halk hizmeti gören devlet organlarının tümüne kamu denir.[1] Bir ülke de vatandaşların tümüne kamu denir.[2] Korunmanın bir hüküm sağlanması için yargı organlarına yapılan başvuruya dava denir.[3] Kamu adına savcının açtığı davaya kamu davası denilmektedir.[4]
Kamu Davasını Kim Açabilir
Kamu davasını sadece Cumhuriyet Savcısı açmaktadır. ( CMK madde 170/1)
Kamu Davası Nasıl Açılır
Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturması durumunda bir iddianame düzenlemektedir. Daha sonra Savcı bu iddianameyi görevli ve yetkili mahkemeye gönderir. Bu şekilde kamu davası açılır.
İddianame de Olması Gerekenler Unsurlar
CMK madde 170\3 göre;
– Şüphelinin kimliği,
-Müdafii,
-Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği,
-Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanunî temsilcisi,
-Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,
-Şikâyette bulunan kişinin kimliği,
-Şikâyetin yapıldığı tarih,
-Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
-Yüklenen suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
-Suçun delilleri,
-Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri,
Olması gerekmektedir.
Kamu Davası Ne Kadar Sürer
Kamu davasında belirtilen suça göre değişmektedir. Fakat genellikle en az 1 yıl sürmektedir.
Kamu Davasında İddia Makamı ve Savunma Makamı Nedir
Kamu davaların da iddia makamı bir ceza muhakemesi makamıdır. Şüpheli veya sanığın işlemiş oldukları iddia edilen suçlardan dolayı ceza almaları gerektiğini ileri süren ceza muhakemesi makamıdır. Kamu davalarında iddia makamı Cumhuriyet Savcısı olmaktadır.
Kamu davaların da savunma makamı bir ceza muhakemesi makamıdır. Şüpheli veya sanığın iddia makamının ileri sürdüklerini yok etmek, ceza almamak için yapılan etkinliklerden oluşan ceza muhakemesi makamıdır. Kamu davalarında savunma makamı şüpheli, sanıktır. Keza müdafiler ve şüpheli veya sanığın temsilcileri olmaktadır.
Kamu Davasında Müşteki\Mağdur ve Fail Kimdir
Kamu davasında mağdur\müşteki işlenen suçtan zarar gören kişidir. Kamu davasında fail suçu işleyen kişidir.
Kamu Davasında Şikayet
Hoşnutsuzluk belirten söz ve yazıya şikayet denir.[5] Zarar gördüğü bir suçun failini ilgili makam ve memurlara bildiren kişi, müştekiye şikayetçi denir.[6] Yapılan bir eylemden maddi veya manevi olarak zarar gören kişinin ilgili makamlara bu durumlardan rahatız olduğunu bildirmesine şikayet denir. Kişilerin şikayet hakkı Türk Ceza Kanunun da düzenlenmiştir. Şikayette bulunan kişi şikayetini yazılı veya sözlü olarak yapabilmektedir.
Türk hukuk sisteminde bazı suçlar şikayete bağlıdır bazı suçlar şikayete bağlı değildir. Şikayete bağlı suçlarda şikayet varsa kamu davası açılır. Şikayete bağlı olmayan suçlarda savcı kendiliğinden kamu davasını açmaktadır.
Türk ceza kanunun da şikayete bağlı olan;
-Taksirle yaralama
-Basit cinsel saldırı,
-Eşe karşı işlenen nitelikli cinsel saldırı,
-Ergin olmayanla cinsel ilişki
-Mal varlığına yönelik zarar verme,
-Konut dokunulmazlığını ihlal,
-Mala zarar verme,
-Güveni kötüye kullanma,
-Bedelsiz kalan senedi kullanma,
-Alacağı tahsil etmek için dolandırıcılık yapma,
-Yabancı devlet başkanına karşı suç işleme,
-Yabancı devlet temsilcilerine hakaret etme,
-Açığa imzanın kötüye kullanımı,
-Yakın akraba arasında mala karşı işlenen suçlar,
-Yabancı devlet bayrağına hakaret,
-Israrlı takip,
-Hakaret,
-Özel yaşama karşı işlenen suçlar,
-Kullanma hırsızlığı.
suçlardan bazıları olmaktadır.
Kamu Davasında Şikayetten Vazgeçme Nedir
Öncelikle bir kişinin yapılan bir eylemden maddi veya manevi olarak zarar görmüş olması gerekir. Akabinde kişinin bu durum karşısında şikayetçi olması şarttır. Daha sonra şikayetçi olan kişinin şikayetini geri almasına şikayetten vazgeçme denir. Şikayetten vazgeçme yazılı olarak yapılır. Mahkeme huzurunda olmak kaydıyla şikayetten vazgeçme sözlü beyan olarak da ifade edilebilir.
Kamu Davasında Verilebilecek Hükümler Nelerdir
Hüküm, karar demektir.[7] Bir dava mahkemesinin hukuksal uyuşmazlığı çözen son karara hüküm denir.[8] Kamu davasında hükmün verilmesi davada yargılamanın yapılarak son kararın verilmesi anlamına gelmektedir.
-Beraat Kararı: Kamu davasında belirtilen suçun fail tarafından işlenmemiş olduğu kararının verilmesine beraat kararı denir.
-Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Dair Kararı: Ceza verilmesine yer olmadığına dair kararı somut fiilin suç teşkil etmesi fakat bazı neden yüzünden faile ceza verilememesidir.
-Düşme Kararı: Kamu davasında failin ölmesi, şikayetten vazgeçme, kovuşturma şartının gerçekleşmemesi, uzlaşma, dava zamanaşımı, genel af ve ön ödeme durumlarında kamu davası düşer. Düşen kamu davasında yargılamaya devam edilmez.
-Kamu Davasının Reddi: Kamu davasında bulunan failin, kamu davasında belirtilen aynı eylemden dolayı açılan başka bir davanın olması durumunda kamu davasının red edilir.
-Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması: dava da fillin fail tarafından yapıldığı ispatlanır. Daha sonra fail hakkında karar verilir. Fakat bu karar sonuç meydana getirmez. Askıda kalır.
-Güvenlik Tedbirlerine Hükmedilmesi Kararı: Failin tehlikeli olmasından dolayı toplumun güvenliğini sağlamak için güvenlik tedbirleri kararı verilir.
-Mahkumiyet Kararı: Kamu davasında belirtilen suçun fail tarafından işlenmiş olduğu kararının verilmesine mahkumiyet kararı denir
Kamu Davasında Hükmün Verilmesinden Sonra Başvurulacak Kanun Yolları Nelerdir
Kamu davasında hüküm verilmesinden sonra başvurulacak kanun yolları sınırlı sayıda olmaktadır. Bunlar;
-İstinaf
-Temyiz
-Yargılanmanın Yenilenmesi
-İtiraz
-Kanun Yararına Bozma
olmaktadır.
Kamu Davasında Hükmün Verilmesinden Sonra Kanun Yollarına Başvurma Hakkına Sahip Olanlar
Kamu davasında hüküm verilmesinden sonra kanun yollarına başvurma hakkına sahip olanlar sınırlı sayıda olmaktadır. Bunlar;
-Avukat
-Şüpheli ve Sanık
-Şüphelinin Yasal Temsilcisi
-Sanığın Yasal Temsilcisi
-Cumhuriyet Savcısı
-Suçtan Zarar Gören
-Katılan
olmaktadır.
Kamu Davasının Açılmasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir
Kamu davasında belirtilen suça göre özel ve genel mahkemelerde açılabilmektedir. Başka bir anlatımla kamu davasında belirtilen suça göre görevli mahkeme özel veya genel mahkemeler olmaktadır. Kamu davalarında yetkili mahkeme, kamu davasında belirtilen suçun işlendiği yerdeki mahkeme yetkili olmaktadır.
Kamu Davasında Cezalar Nelerdir
Kamu davasında belirtilen suçun, belirtilen kişi veya kişiler tarafından işlendiğine karar verilebilir. Bu durumda bu kişi veya kişilere ceza hükmedilir. Bu cezalar adli para cezası, hapis cezası olabilir. Bazı suçlarda hem adli para cezası hem de hapis cezası verilebilir.
Kamu Davası Nasıl Kapanır
Kamu davasın da belirtilen suçun şikayete bağlı olup olmamasına göre ikiye ayrılmaktadır. Kamu davasında belirtilen suç şikayete bağlıysa, şikayette bulunan kişinin şikayetinin geri almasıyla kamu davası kapanır. Kamu davasında belirtilen suç şikayete bağlı değilse, şikayette bulunan kişinin şikayetini geri almasıyla kamu davası kapanmaz.
KAYNAKÇA
6 https://sozluk.adalet.gov.tr
8 https://sozluk.adalet.gov.tr/
